Ποια μέτρα πρέπει να πάρετε και ποιοι είναι οι παράγοντες που μειώνουν την πίεση

Πολεμήστε την υπέρταση χωρίς τη χρήση φαρμάκων
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον ύπουλο εχθρό που προκαλεί εμφράγματα και εγκεφαλικά.


Διπλάσιο κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό προκαλεί μία «αθώα» αύξηση της πίεσης κατά μία έως δύο μονάδες.

Οταν η «μεγάλη» φτάνει ή ξεπερνά το 135 και η «μικρή» το 85, ο οργανισμός μπαίνει σε μία σοβαρή δοκιμασία, καθώς η αρτηριακή πίεση είναι ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για εκδήλωση καρδιαγγειακής νόσου.


Ο κίνδυνος μεγαλώνει κλιμακωτά πάνω από τα επίπεδα πίεσης 115/75.

Από τα επίπεδα αυτά, για κάθε αύξηση 20 μονάδων στη «μεγάλη» πίεση και 10 μονάδων στη «μικρή», διπλασιάζεται ο κίνδυνος για θανατηφόρο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και για στεφανιαίο επεισόδιο.
Πολεμήστε την υπέρταση χωρίς τη χρήση φαρμάκων

Την προειδοποίηση αυτή απευθύνουν οι επιστήμονες της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Υπέρτασης, σε οδηγό με τίτλο «Πρακτικές κατευθυντήριες οδηγίες για την υπέρταση, 2008».

Ορια
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι οι αμερικανικές εθνικές αρχές έχουν ορίσει πολύ αυστηρά όρια, χαρακτηρίζοντας ως «προϋπέρταση» την αρτηριακή πίεση 120 - 139 με 80 - 89.

Σκοπός τους είναι να εφαρμοστούν μη φαρμακευτικά μέσα σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο τμήμα του γενικού πληθυσμού, ώστε να καθυστερεί η εμφάνιση της υπέρτασης και να γίνεται έγκαιρη έναρξη της θεραπείας.

Ενας στους τέσσερις ενηλίκους στην Ελλάδα έχουν υπέρταση και πολλοί από αυτούς αγνοούν ότι έχουν αυξημένη πίεση. Ακόμη κι από αυτούς που το γνωρίζουν, ωστόσο, ελάχιστοι κατορθώνουν να έχουν ικανοποιητική ρύθμιση. Η αντιυπερτασική θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο κατά 40% για εγκεφαλικό επεισόδιο, κατά 25% για στεφανιαία νόσο και 50% για καρδιακή ανεπάρκεια.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αυξημένη αρτηριακή πίεση σπάνια προκαλεί συμπτώματα και η διάγνωση της υπέρτασης βασίζεται αποκλειστικά στη μέτρησή της. Αξιόπιστες μετρήσεις στο σπίτι μπορούν να γίνουν με αξιόπιστο υδραργυρικό ή μεταλλικό πιεσόμετρο και την κλασική στηθοσκοπική τεχνική.

Μπορούν, επίσης, να χρησιμοποιηθούν και αυτόματα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα με μνήμη, τα οποία μετρούν την πίεση στον βραχίονα.

Τα πιεσόμετρα καρπού είναι λιγότερο αξιόπιστα και δεν συνιστώνται. Για τη διάγνωση της υπέρτασης απαιτούνται συνήθως επανειλημμένες μετρήσεις σε διαδοχικές επισκέψεις στο ιατρείο. Ακόμη και σε άτομα με μεγάλη αύξηση της αρτηριακής πίεσης (180/110), υπάρχει περιθώριο μερικών ημερών για επανεκτίμηση.

Οσο πιο κοντά στο όριο των 140/90 βρίσκεται η πίεση, τόσο πιο πολλές επισκέψεις χρειάζονται για επιβεβαίωση της διάγνωσης.

Κατά τη μέτρηση στο ιατρείο, μπορεί να εκδηλωθεί η υπέρταση της «λευκής μπλούζας». Αφορά ανθρώπους οι οποίοι εμφανίζουν αυξημένη πίεση μόνο στο ιατρείο.

Το φαινόμενο είναι συχνό και μπορεί να οδηγήσει σε υπερθεραπεία ακόμη και σε υπερτασικά άτομα.

Αύξηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να προκληθεί και από χρήση φαρμάκων, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα αντισυλληπτικά, η ερυθροποιητίνη, η κυκλοσπορίνη, τα αποσυμφορητικά μύτης, τα κορτικοειδή και ουσίες όπως η κοκαϊνη.

Αισθητή μείωση της αρτηριακής πίεσης μπορούν να πετύχουν και μη φαρμακευτικά μέσα.

Τα αποτελέσματα είναι σαφή σε όσους έχουν οριακή αρτηριακή υπέρταση, αλλά και στους υπερτασικούς, ανεξάρτητα από το αν ακολουθούν ή όχι φαρμακευτική αγωγή.

Με την αποτελεσματική τους εφαρμογή, μπορεί να μειωθούν οι δόσεις των φαρμάκων και σε πολλές περιπτώσεις να καθυστερήσει ή να αποφευχθεί η φαρμακευτική θεραπεία. Τα μέσα αυτά έχουν ευεργετική επίδραση και στην αντιμετώπιση άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως είναι ο διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία (χοληστερόλη) και η παχυσαρκία.

Το κάπνισμα
Μεταξύ αυτών, είναι το κάπνισμα, το οποίο επηρεάζει λίγο την αρτηριακή πίεση.

Η διακοπή του, όμως, αποτελεί τον πρώτο στόχο για τους υπερτασικούς καπνιστές, καθώς -σε ορισμένες περιπτώσεις- αποτελεί σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου από την υπέρταση.

Η ελάττωση του σωματικού βάρους έχει πολύ καλά αποτελέσματα στους υπέρβαρους και παχύσαρκους υπερτασικούς.

Ακόμη και μία μικρή απώλεια βάρους πέντε κιλών μπορεί να μειώσει την πίεση και να βελτιώσει τους άλλους παράγοντες κινδύνου.

Πολύ αποτελεσματική για τη μείωση της πίεσης είναι η συστηματική κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, άπαχων γαλακτοκομικών, καλίου και ασβεστίου, καθώς και η μειωμένη κατανάλωση λιπαρών, αλκοόλ και αλατιού. Η σωματική άσκηση βοηθάει όταν γίνεται συστηματικά.

Οι επιστήμονες θεωρούν «μύθους» αντιλήψεις ότι οι υπερτασικοί δεν πρέπει να καταναλώνουν πορτοκάλια ή καφέ ή ότι είναι χρήσιμο να καταναλώνουν σκόρδα ή σκευάσματα σκόρδου.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ
dkarag@pegasus.gr