Ποιός είναι αρμόδιος για την επίδοση εγγράφων, ποιές οι διαδικασίες και τί γίνεται σε περίπτωση που αυτός στον οποίο πρέπει να γίνει η επίδοση, είναι αγνώστου διαμονής ή κατοικεί στο εξωτερικό;

Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για τις επιδόσεις δικαστικών και εξώδικων εγγράφων

 | 

Ακούμε για εξώδικα, αγωγές, εφέσεις και για τις διαδικασίες που όλα αυτά τα έγγραφα συνεπάγονται. Ακούμε όμως και τη λέξη επίδοση εγγράφου.
Τι σημαίνει όμως στην πράξη ο νομικός όρος ''επίδοση εγγράφων'';
Η «επίδοση» είναι ένα είδος γνωστοποίησης του εγγράφου στο πρόσωπο προς το οποίο γίνεται, προκειμένου να λάβει γνώση του περιεχομένου του.
Ας δούμε όμως ποιά έγγραφα πρέπει να επιδοθούν επισήμως;
Έγγραφα τα οποία πρέπει να επιδοθούν επισήμως είναι μεταξύ άλλων, τα δικόγραφα, της αγωγής, της ανακοπής ερημοδικίας, της έφεσης, της αναίρεσης, της αναψηλάφησης, της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, της αίτησης παροχής έννομης προστασίας κατά την εκούσια δικαιοδοσία, (αίτηση εκουσίας δικαιοδοσίας έχουμε για παράδειγμα στην περίπτωση που με αίτηση ζητείται να κηρυχθεί κυρία, δηλαδή γνήσια μία διαθήκη). Επίσης, γίνεται επίδοση της κλήσης προς συζήτηση μίας αγωγής, καθώς και όλων των δικαστικών αποφάσεων(οριστικών και μη οριστικών).
Πώς γίνεται η επίδοση και ποιός είναι υπεύθυνος για την επίδοση ενός εγγράφου;
Η επίδοση γίνεται με επιμέλεια του διαδίκου (του προσώπου που ξεκινά μία δικαστική διαδικασία, δηλαδή καταθέτει μία αγωγή ή ξεκινά μία εξώδικη διαδικασία, αυτού δηλαδή που θέλει να κοινοποιήσει ένα εξώδικο σε ένα άλλο πρόσωπο). Κάτω από το έγγραφο που επιδίδεται (π.χ κάτω από την αγωγή ή κάτω από το εξώδικο) γράφεται παραγγελία για την επίδοση του εγγράφου που δίνεται είτε από τον ίδιο το διάδικο ή τον πληρεξούσιό του.
Η επίδοση γίνεται με δικαστικό επιμελητή διορισμένο στο δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου έχει την κατοικία ή τη διαμονή του, όταν γίνεται η επίδοση, εκείνος προς τον οποίο αυτή απευθύνεται.
Σε περιπτώσεις μηνύσεων που οι επιδόσεις γίνονται με την επιμέλεια του Δικαστηρίου, μπορούν να γίνουν και από ποινικό κλητήρα της περιφέρειας ή από όργανο της αστυνομίας, της χωροφυλακής, της αγροφυλακής, της δασοφυλακής, ή από το γραμματέα του δήμου ή της κοινότητας.
Με διατάγματα που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης μπορεί να καθιερωθεί και η επίδοση με το ταχυδρομείο ή με τηλεγράφημα ή τηλέφωνο όλων ή μερικών από τα προαναφερόμενα έγγραφα και παράλληλα να οριστεί ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται και θα αποδεικνύεται η επίδοση.
Σε υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων, η γνωστοποίηση του τόπου και του χρόνου της συζήτησης γίνεται με επίδοση εγγράφου που εκδίδεται από τη γραμματεία του δικαστηρίου στο οποίο αναγράφεται ο τόπος, η ημέρα και η ώρα της συζήτησης ή με τηλεγραφική ή με τηλεφωνική πρόσκληση της γραμματείας του δικαστηρίου.
Ποιά είναι η κανονική μέθοδος επίδοσης ενός εγγράφου;
Η επίδοση συνίσταται στην παράδοση του εγγράφου στα χέρια του προσώπου προς το οποίο γίνεται οπουδήποτε βρεθεί το πρόσωπο προς το οποίο πρόκειται να γίνει. Αν το πρόσωπο έχει στο τόπο όπου πρόκειται να γίνει η επίδοση κατοικία, κατάστημα ή γραφείο ή εργαστήριο, είτε μόνος είτε με άλλον είτε εργάζεται ως υπάλληλος, εργάτης ή υπηρέτης, η επίδοση σε άλλο μέρος δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συναίνεσή του.
Τί συμβαίνει στις περιπτώσεις που η επίδοση στον παραλήπτη δεν είναι δυνατή;
Αν ο παραλήπτης δεν βρίσκεται στην κατοικία του, το έγγραφο παραδίδεται σε έναν από τους συγγενείς ή υπηρέτες που συνοικούν μαζί του, αν δε απουσιάζουν ή δεν υπάρχουν και αυτοί, η παράδοση γίνεται σε έναν από τους άλλους συνοίκους που έχουν συνείδηση των πράξεών τους και δεν συμμετέχουν στη δίκη ως αντίδικοι του ενδιαφερομένου παραλήπτη.
Αν κανείς δεν βρίσκεται στην κατοικία,
α) το έγγραφο πρέπει να κολληθεί στην πόρτα της κατοικίας (θυροκόλληση) μπροστά σε έναν μάρτυρα,
β) το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα μετά τη θυροκόλληση, αντίγραφο του εγγράφου, που συντάσσεται ατελώς πρέπει να παραδοθεί στα χέρια του προϊσταμένου του αστυνομικού τμήματος ή του σταθμού της περιφέρειας της κατοικίας και αν λείπει ο προϊστάμενος, στο αξιωματικό ή υπαξιωματικό υπηρεσίας ή στον σκοπό του αστυνομικού καταστήματος, και να δεν υπάρχει αστυνομικό τμήμα ή σταθμός στην περιφέρεια της κοινότητας, όπου είναι η κατοικία, στον πρόεδρο της κοινότητας και αν απουσιάζει αυτός στο γραμματέα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η παράδοση βεβαιώνεται με απόδειξη που συντάσσεται ατελώς κάτω από την έκθεση της επίδοσης
γ) το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα εκείνος που ενήργησε την επίδοση του εγγράφου πρέπει να ταχυδρομήσει σε εκείνον προς τον οποίο απευθύνεται η επίδοση, έγγραφη ειδοποίηση στην οποία πρέπει να αναφέρεται το είδος του εγγράφου που επιδόθηκε, η διεύθυνση της κατοικίας, όπου έγινε η θυροκόλλησή του, η ημερομηνία της θυροκόλλησης, η αρχή στην οποία παραδόθηκε το αντίγραφο, καθώς και η ημερομηνία της παράδοσης. Το γεγονός ότι ταχυδρομήθηκε η ειδοποίηση, βεβαιώνεται με απόδειξη, την οποία συντάσσει και υπογράφει ατελώς, κάτω από την επιδοτήρια έκθεση, εκείνος που ενεργεί την επίδοση. Η βεβαίωση πρέπει να αναφέρει το ταχυδρομικό γραφείο με το οποίο έστειλε την ειδοποίηση, και τον υπάλληλο που την παρέλαβε, ο οποίος προσυπογράφει τη βεβαίωση.
Αν ο παραλήπτης της επίδοσης δεν βρίσκεται στο κατάστημα, το γραφείο ή το εργαστήριο, το έγγραφο παραδίδεται στα χέρια του διευθυντή του καταστήματος, του γραφείου ή του εργαστηρίου ή σε έναν από τους συνεταίρους, συνεργάτες, υπαλλήλους ή υπηρέτες, εφόσον έχουν συνείδηση των πράξεών τους και δεν συμμετέχουν στη δίκη ως αντίδικοι του παραλήπτη της επίδοσης.
Αν κανένα από τα πρόσωπα που προαναφέρθηκαν, δεν βρίσκεται στο κατάστημα, στο γραφείο ή στο εργαστήριο γίνεται θυροκόλληση του εγγράφου.
Τι γίνεται αν ο παραλήπτης της επίδοσης, νοσηλεύεται σε νοσοκομείο ή κρατείται σε φυλακή;
Αν ο παραλήπτης της επίδοσης νοσηλεύεται σε νοσοκομείο ή κρατείται σε φυλακή και δεν είναι δυνατή η επικοινωνία μαζί του, σύμφωνα με βεβαίωση της διεύθυνσης του νοσοκομείου ή της φυλακής που σημειώνεται στην έκθεση της επίδοσης, η επίδοση μπορεί να γίνει στο διευθυντή του νοσοκομείου ή της φυλακής, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να παραδώσει το έγγραφο στα χέρια εκείνου προς τον οποίο γίνεται η επίδοση.
Τι γίνεται στην περίπτωση εκείνου που υπηρετεί σε εμπορικό πλοίο που βρίσκεται σε ελληνικό λιμάνι, αν απουσιάζει, ή αρνείται να παραλάβει το έγγραφο ή αρνείται ή δεν μπορεί να υπογράψει την έκθεση προς επίδοση που του κοινοποιεί ο δικαστικός επιμελητής;
Αν εκείνος προς τον οποίο πρέπει να γίνει η επίδοση υπηρετεί σε εμπορικό πλοίο που βρίσκεται σε ελληνικό λιμάνι, αν απουσιάζει ή αρνείται να παραλάβει το έγγραφο ή αρνείται ή δεν μπορεί να υπογράψει την έκθεση, η επίδοση γίνεται στον πλοίαρχο του πλοίου, ή στον αναπληρωτή του και αν απουσιάζουν ή αρνούνται και αυτοί να το παραλάβουν, η επίδοση γίνεται στο λιμενάρχη, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να ειδοποιήσει εκείνον προς τον οποίο γίνεται η επίδοση
Αν εκείνος προς τον οποίο πρέπει να γίνει η επίδοση υπηρετεί σε εμπορικό πλοίο που δεν βρίσκεται σε ελληνικό λιμάνι, η επίδοση γίνεται στην κατοικία του. Σε κάθε περίπτωση, η επίδοση γίνεται και στα γραφεία του πλοιοκτήτη στην Ελλάδα ή, διαφορετικά, στα γραφεία του πράκτορα του πλοίου σε ελληνικό λιμάνι, εφόσον υπάρχουν.
Τι γίνεται αν το πρόσωπο στο οποίο γίνεται η επίδοση διαμένει ή έχει την έδρα του στο εξωτερικό;
Σε αυτή την περίπτωση, αν το πρόσωπο στο οποίο γίνεται η επίδοση διαμένει ή έχει την έδρα του στο εξωτερικό, η επίδοση γίνεται στον εισαγγελέα του δικαστηρίου, στο οποίο εκκρεμεί η πρόκειται να εισαχθεί η δίκη ή σ΄αυτό που εξέδωσε την επιδιδόμενη απόφαση και για δίκες στο ειρηνοδικείο, στον εισαγγελέα του πρωτοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται το ειρηνοδικείο. Για έγγραφα που αφορούν την εκτέλεση (κατάσχεση, πλειστηριασμό), η επίδοση γίνεται στον εισαγγελέα του πρωτοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου γίνεται η εκτέλεση, και για εξώδικες πράξεις στον εισαγγελέα της τελευταίας ,στο εξωτερικό κατοικίας ή γνωστής διαμονής του παραλήπτη της επίδοσης και αν δεν υπάρχει κατοικία ή γνωστή διαμονή στο εξωτερικό, η επίδοση γίνεται στον εισαγγελέα πρωτοδικών της πρωτεύουσας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο εισαγγελέας ,όταν παραλαμβάνει το έγγραφο οφείλει να το αποστείλει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση στον Υπουργό Εξωτερικών ο οποίος έχει την υποχρέωση να το διαβιβάσει σε εκείνο προς τον οποίο γίνεται η επίδοση.
Τί ακριβώς είναι οι κοινοποίηση σε πρόσωπα αγνώστου διαμονής;
Αν είναι άγνωστος ο τόπος ή η ακριβής διεύθυνση διαμονής εκείνου προς τον οποίο πρέπει να γίνει η επίδοση, δημοσιεύεται σε δύο ημερήσιες εφημερίδες, από τις οποίες η μία πρέπει να εκδίδεται στην Αθήνα και η άλλη στην έδρα του δικαστηρίου, διαφορετικά και η άλλη πρέπει να εκδίδεται στην Αθήνα, ύστερα από υπόδειξη του εισαγγελέα στον οποίο γίνεται η επίδοση, περίληψη του δικογράφου (π.χ της αγωγής, της έφεσης) που κοινοποιήθηκε. Η περίληψη συντάσσεται και υπογράφεται από εκείνον που ενεργεί την επίδοση και πρέπει να αναφέρει το ονοματεπώνυμο των διαδίκων, το είδος του δικογράφου που επιδόθηκε, το αίτημά του και προκειμένου για απόφαση, το διατακτικό (τί δηλαδή ορίζει το δικαστήριο), το δικαστήριο στο οποίο εκκρεμεί ή πρόκειται να εισαχθεί η δίκη ή τον υπάλληλο που ενεργεί την εκτέλεση (κατάσχεση/πλειστηριασμό) και, αν εκείνος προς τον οποίο γίνεται η επίδοση καλείται να εμφανιστεί ή να ενεργήσει ορισμένη πράξη, πρέπει να αναφέρεται ο τόπος και ο χρόνος εμφάνισης, καθώς και το είδος της πράξης.
Υπάρχει έγγραφο αποδεικτικό επίδοσης του εγγράφου;
Όποιος ενεργεί την επίδοση συντάσσει έκθεση, η οποία πρέπει να περιέχει α)την παραγγελία για επίδοση, β)σαφή καθορισμό του εγγράφου που επιδόθηκε και των προσώπων που αφορά, γ) μνεία της ημέρας και της ώρας της επίδοσης, δ) μνεία του προσώπου στο οποίο παραδόθηκε το έγγραφο και τον τρόπο που επιδόθηκε σε περίπτωση απουσίας ή άρνησης του παραλήπτη ή των προσώπων που συνοικούν ή εργάζονται μαζί του.
Η έκθεση υπογράφεται από εκείνον που ενεργεί την επίδοση, καθώς και από εκείνον που παραλαμβάνει το έγγραφο και σε περίπτωση άρνηση ή αδυναμίας του, υπογράφεται και από το μάρτυρα που είχε προσληφθεί για τον σκοπό αυτόν.
Όποιος ενεργεί την επίδοση σημειώνει επάνω στο επιδιδόμενο έγγραφο την ημέρα και την ώρα της επίδοσης και υπογράφει. Η σημείωση αυτή αποτελεί απόδειξη υπέρ εκείνου προς τον οποίο έγινε η επίδοση. Αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην έκθεση της επίδοσης και στη σημείωση, υπερισχύει η έκθεση
Η έκθεση επίδοσης συντάσσεται σε δύο πρωτότυπα, από τα οποία το ένα παραδίδεται σε εκείνον που είχε δώσει την παραγγελία της επίδοσης ενώ το άλλο, ατελώς, φυλάγεται από το όργανο της επίδοσης (δηλαδή τον δικαστικό επιμελητή). Για την επίδοση γίνεται περιληπτική σημείωση σε ειδικό βιβλίο που τηρεί το όργανο της επίδοσης.
Τι ισχύει για τα έξοδα επίδοσης ενός εγγράφου;
Τα έξοδα της επίδοσης προκαταβάλλονται από εκείνον με παραγγελία του οποίου γίνεται η επίδοση.
Ο διάδικος που νικήθηκε στη δίκη καταδικάζεται να πληρώσει και τα έξοδα αυτά. Το ύψος τους είναι ανάλογο με τον τόπο της επίδοσης και το είδος της επίδοσης. Το ελάχιστο όριο των εξόδων επίδοσης ανέρχεται σε 18-20 ευρώ αν η επίδοση πρόκειται να γίνει σε πρόσωπο που κατοικεί ή διαμένει στην έδρα του δικαστικού επιμελητή.

Χρύσα Τσιώτση
Νομικός
chryssa.tsiotsi@gmail.com