Ανδρες στα 40 τους, που πήραν δάνειο για να εκπληρώσουν το
όνειρο απόκτησης ενός σπιτιού ή να καλύψουν έκτακτες ανάγκες, χωρίς να
έχουν... προβλέψει την ανεργία και την «εγκατάσταση» της οικονομικής
κρίσης στην Ελλάδα. Ηλικιωμένοι που ζουν με τη «μικρή» σύνταξη και το
μυαλό τους καρφωμένο σε ληγμένους λογαριασμούς και απλήρωτα χαράτσια,
τρέμοντας στη σκέψη ότι μπορεί να «χάσουν» το σπιτικό τους. Εργαζόμενοι
50άρηδες, με άνεργα μέλη στις οικογένειές τους αλλά και
«κουτσουρεμένους» μισθούς, που περιορίζουν στα απολύτως απαραίτητα τα
έξοδα του νοικοκυριού για να βγει ο μήνας. Γυναίκες και άνδρες, χωρίς
περιουσιακά στοιχεία, που «κυνηγούν» δουλειές του ποδαριού και
μεροκάματα «μία στο τόσο» ή στέκονται βουβοί στις ουρές... απογοήτευσης
του ΟΑΕΔ.
Είναι οι βασικοί «εκπρόσωποι» των υπερχρεωμένων δανειοληπτών, όπως τους περιγράφουν οι υπεύθυνοι καταναλωτικών οργανώσεων ανά τη χώρα, οι οποίοι... τους συναντούν πλέον καθημερινά. Ανθρωποι με διαφορετικά «προφίλ», αλλά με κοινό παρονομαστή το άγχος τους (ή και ντροπή) λόγω αδυναμίας να ανταποκριθούν στις οικονομικές εκκρεμότητές τους, «γεμίζουν», εδώ και περίπου τρία χρόνια, τις αίθουσες καταναλωτικών οργανώσεων και τα δικηγορικά γραφεία με τις ιστορίες τους, τα αγωνιώδη αιτήματα για ρύθμιση των οφειλών τους, τα δάκρυα απόγνωσης και την ανησυχία τους για την επόμενη ημέρα.
Το τελευταίο διάστημα, ιδίως μετά την ψήφιση στη Βουλή και τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του ν. 4161/2013 που τροποποιεί σε ορισμένα σημεία τον «νόμο Κατσέλη» για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (ν. 3869/21010), αυξήθηκαν τα τηλεφωνήματα και οι «δραματικές» επιστολές προς καταναλωτικές ενώσεις και δικηγόρους από πολίτες «πνιγμένους» στα χρέη. Ενδεικτικά, σχεδόν κάθε μήνας του 2013 «κλείνει» με τον τριπλάσιο -σε σχέση με πέρυσι- αριθμό υπερχρεωμένων Κρητικών που αναζητούν «σανίδα σωτηρίας», σύμφωνα με την Ενωση Καταναλωτών Χανίων.
«Οι εκκλήσεις για βοήθεια αφορούν πια το καυτό θέμα των πλειστηριασμών σπιτιών, που παραμένει κάπως στον αέρα. Σε εμάς απευθύνονται κυρίως άνεργοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, συνταξιούχοι και μικρέμποροι. Οι άνθρωποι φοβούνται το ξεσπίτωμα! Καλούμε ανοιχτά τους πολίτες να ρυθμίσουν άμεσα τα χρέη τους με αίτηση υπαγωγής στον ν. 3869/21010», λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη. «Με το νέο σχέδιο νόμου υπάρχει τεράστιο πρόβλημα για τον δανειολήπτη. Και αυτό γιατί εάν κάποιος συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις υπαγωγής στη νέα ρύθμιση και υποβάλει αίτηση, τελικά εκτιμώ ότι κινδυνεύει να χάσει το σπίτι -που προσπαθεί να σώσει- ακόμη και για χρέος 1.000 ευρώ προς ιδιώτες ή εφορίες. Καθημερινά, 50-60 άτομα προσέρχονται στο ειδικό συμβουλευτικό σεμινάριό μας», προσθέτει η κυρία Μελάκη.
Η απελπισία σε μια κόλα χαρτί με ονοματεπώνυμο
Η ανθρώπινη απελπισία και το αδιέξοδο έχουν πλέον... υπογραφή και ονοματεπώνυμο στο κάτω μέρος χειρόγραφων επιστολών από πολίτες κάθε ηλικίας και κοινωνικού «στάτους». Τις επιστολές παραλαμβάνουν καταναλωτικές οργανώσεις και εταιρίες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που «τρέχουν» ειδικό τμήμα δωρεάν συνδρομής στις ρυθμίσεις οφειλών. «Αδελφέ μου, μη με αφήσεις μόνο μου, θα αυτοκτονήσω. Εχω χάσει την υπόληψή μου, κλείστηκα στο σπίτι, καταστράφηκα. Είναι όλα απλήρωτα. Τρώμε μόνο φασόλια, φακές και μακαρόνια από τη γειτονιά. Σου στέλνω όλα τα εξώδικα που λαμβάνω. Δεν αντέχω άλλο...» γράφει σε επιστολή-«κραυγή απόγνωσης» ο υπερχρεωμένος κύριος Δημήτρης από την Πάτρα.
«Με λένε Γεωργία και είμαι μία υπερχρεωμένη νοικοκυρά. Ο σύζυγός μου δεν εργάζεται λόγω της αναπηρίας του. Εχω φτάσει σε σημείο τρέλας. Ευχαριστώ που με στηρίζετε και ψυχολογικά. Εχω κάποιες ελπίδες πια, χαμογελώ ξανά στα έξι εγγόνια μου», γράφει άλλη υπερχρεωμένη, η οποία αναμένει να οριστεί δικάσιμος σε Ειρηνοδικείο για την υπόθεσή της. «Σήμερα πήρα την πρώτη βαθιά ανάσα στα βεβαρημένα στήθια μου. Με κρατήσατε στη ζωή μετά τις δύο απόπειρες αυτοκτονίας. Το ότι ζω σε εσάς το χρωστώ. Η συγκίνηση είναι μεγάλη αυτή την ώρα που σας γράφω, νιώθω μέσα μου κάτι παράξενο», γράφει άλλος πολίτης, που δικαιώθηκε δικαστικά με «κούρεμα» του χρέους του, για να ευχαριστήσει την εταιρία (Safe Invest) που μεσολάβησε.
Την ίδια στιγμή ανάλογα... δράματα «παίζονται» δίχως σταματημό ενώπιον των δικαστών στα Ειρηνοδικεία της χώρας, πότε με λιποθυμίες και λυγμούς, πότε με χαμόγελα ανακούφισης, ανάλογα με το περιεχόμενο της απόφασης για «κούρεμα» ή μη των χρεών. Οι δικαστές... δεν προλαβαίνουν να εκδικάζουν τη μία υπόθεση μετά την άλλη, με αποτέλεσμα τα Ειρηνοδικεία να παραμένουν «μπουκωμένα» με δεκάδες χιλιάδες υποθέσεις υπερχρεωμένων δανειοληπτών. Ενδεικτικό είναι ότι η δικάσιμος, πλέον, παίρνει (επταετή) «αναβολή» για το 2020!
Από την πλευρά τους, πάντως, οι ενώσεις καταναλωτών συμφωνούν και επιμένουν ότι η ρύθμιση χρεών πρέπει να επιτυγχάνεται εξωδικαστικά. Η ΕΚΠΟΙΖΩ χειρίζεται περισσότερους από 11.000 φακέλους υπερχρεωμένων δανειοληπτών. Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτή «Η Παρέμβαση», υπολογίζεται ότι οι αιτήσεις εξωδικαστικού συμβιβασμού υπερβαίνουν τις 60.000 ετησίως (5.000 τον μήνα!) στην επικράτεια. Για το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) οι πρώτοι τέσσερις μήνες του 2013 ήταν «αφιερωμένοι» στον... πόλεμο πολιτών - τραπεζών, με «τσουνάμι» καταγγελιών και αιτημάτων από υπερχρεωμένες οικογένειες (τρεις διαφορετικές υποθέσεις την ημέρα!).
Υπενθυμίζεται ότι λύση στο πρόβλημα των ασφυκτικά γεμάτων Ειρηνοδικείων φιλοδοξεί να δώσει ο θεσμός της Διαμεσολάβησης, μία πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης (του απελθόντος υπουργού Αντώνη Ρουπακιώτη) την οποία «υιοθέτησε» το υπουργείο Ανάπτυξης.
«Για πρώτη φορά είδα να γελούν πάλι τα μέλη μιας οικογένειας με τρία παιδιά από τα Χανιά»
Δακρύζουν από απόγνωση, κοιτάζοντας «παγωμένοι» τα εξώδικα. Επειτα από μήνες άγχους χαμογελούν διστακτικά, ακούγοντας τη... δικαίωση από τα χείλη των δικαστών. Και τότε ξαναδακρύζουν, αυτήν τη φορά από ανακούφιση, αντικρίζοντας τους δικηγόρους ή τους υπευθύνους καταναλωτικών οργανώσεων που συνέδραμαν στη ρύθμιση των οφειλών τους. Ο λόγος για το... κύμα υπερχρεωμένων δανειοληπτών, οι οποίοι μετά την προσφυγή τους στα Ειρηνοδικεία και τη διαγραφή μεγάλου ποσοστού των οφειλών τους βλέπουν με αισιοδοξία το μέλλον.
«Για πρώτη φορά είδα να... γελούν ξανά τα μέλη τρίτεκνης οικογένειας από τα Χανιά που είχε ζητήσει τη συνδρομή μας. Τη χαρά έφερε η πολύ πρόσφατη απόφαση του Ειρηνοδικείου. Ο πατέρας της υπερχρεωμένης 43χρονης, στο άκουσμα της διαγραφής 62% του χρέους, δεν άντεξε και δάκρυσε λέγοντάς μας “ήσασταν η ελπίδα μου”», περιγράφει η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη. Στη συγκεκριμένη υπόθεση «πρωταγωνιστούσε» ένα ανδρόγυνο με τρία παιδιά (τα δύο ανήλικα, το ένα ενήλικο, άνεργο). Ο 49χρονος πατέρας, δημοτικός υπάλληλος, και η 43χρονη μητέρα, ιδιωτική υπάλληλος, λόγω μείωσης των μισθών τους, αδυνατούσαν να αντεπεξέλθουν ακόμη και στα έξοδα διαβίωσής τους. Τα χρέη τους έφταναν τις 194.000 ευρώ, αλλά «ψαλιδίστηκαν» κατά 62%, ενώ εξαιρέθηκε από την εκποίηση το διαμέρισμα της οικογενείας.
Το σπίτι της «έσωσε» και μία πολύτεκνη οικογένεια στο Ρέθυμνο, αφού ο πλειστηριασμός «πάγωσε», ενώ συρρικνώθηκε και η δόση αποπληρωμής δανείου. Το ζευγάρι έχει τέσσερα ανήλικα παιδιά και είχε δανειστεί από δύο τράπεζες (καταναλωτικά δάνεια και στεγαστικό). Ο άνδρας είναι άνεργος και η σύζυγός του εργάζεται ως δασκάλα σε δημοτικό σχολείο με μισθό 680 ευρώ μηνιαίως.
Δικαίωση βρήκε στο Ειρηνοδικείο Βάμου και μία χήρα με χρέη (60.000 ευρώ) σε τέσσερις τράπεζες. Η ίδια είναι άνεργη και με ποσοστό αναπηρίας.
Το δικαστήριο «έσωσε» το σπίτι της και όρισε μηδενική καταβολή δόσεων.
Εξαίρεση της «πρώτης κατοικίας» από εκποίηση, «κούρεμα» οφειλών κατά 75% και μηδενικές καταβολές για τέσσερα χρόνια αποφάσισε το Ειρηνοδικείο Καβάλας για άνεργη δανειολήπτρια, που ζει με την οικονομική βοήθεια συγγενών και φίλων.
Στη Μαγνησία, σύμφωνα με τους νομικούς συμβούλους της Ενωσης Καταναλωτών Βόλου και Θεσσαλίας, σε έξι μήνες διεγράφησαν συνολικά χρέη ύψους 1.134.000 ευρώ από υπερχρεωμένους, με ταυτόχρονη διάσωση της κύριας κατοικίας τους. Επιπλέον 1.200 υπερχρεωμένοι πολίτες ωφελήθηκαν (συνολικά 360.000 ευρώ) από τη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Τα Ειρηνοδικεία του νομού έχουν αποφασίσει (συνοπτικά):
-- Δημόσιος υπάλληλος με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 985 ευρώ και τετραμελή οικογένεια είχε χρέος 82.065 ευρώ. ΑΠΟΦΑΣΗ: Διαγραφή χρέους κατά 70.065.
-- Συνταξιούχος με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 511 ευρώ και οικογένεια δύο μελών είχε χρέος 149.097 ευρώ.
ΑΠΟΦΑΣΗ: Διαγραφή χρέους 101.811 ευρώ. Εξαιρούνται από την εκποίηση αποθήκη, γκαράζ και αυτοκίνητο.
-- Ανεργη με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 821 ευρώ και τετραμελή οικογένεια είχε χρέος 40.454 ευρώ.
ΑΠΟΦΑΣΗ: Μηδενικές μηνιαίες καταβολές και για τη διάσωση της ψιλής κυριότητας της κύριας κατοικίας της καταβολή 190 ευρώ σε 192 μηνιαίες δόσεις, έπειτα από τέσσερα χρόνια.
Αποφάσεις για «κούρεμα» ως και 100% υπό προϋποθέσεις
Αποφάσεις για ολική διαγραφή χρέους και «διάσωση» σπιτιού από την εκποίηση -κυρίως σε υποθέσεις ανέργων και ανθρώπων με προβλήματα υγείας- έχουν πλέον στο... ενεργητικό τους οι δικαστές των Ειρηνοδικείων, μεταξύ άλλων, στη Ρόδο, στην Καλαμάτα, στην Καβάλα και την Κω. Σύμφωνα με τους νομικούς, για την έκδοση δικαστικών αποφάσεων που ορίζουν «ψαλίδισμα» οφειλών κατά 90% ως 100% θα πρέπει να συντρέχουν «ειδικοί λόγοι» που αφορούν το «προφίλ» του προσφεύγοντα (μακροχρόνια άνεργος, αναπηρία, πολύτεκνη οικογένεια κ.ά.).
Ενδεικτικά, το Ειρηνοδικείο Καβάλας δικαίωσε... πανηγυρικά γυναίκα συνταξιούχο, απαλλάσσοντάς την από το σύνολο των οφειλών της προς τράπεζες (61.600 ευρώ) και «σώζοντας» την κατοικία της. Το μοναδικό εισόδημα της συγκεκριμένης γυναίκας είναι η σύνταξη χηρείας, δηλαδή 420 ευρώ τον μήνα.
«Κούρεμα» 100% αποφάσισε (αρχές Ιουνίου) και το Ειρηνοδικείο της Κω. Στην Κρήτη δικαιώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά ένα ανδρόγυνο με δύο ανήλικα παιδιά. Οι σύζυγοι μετακόμισαν σχετικά πρόσφατα από την Αθήνα στην Κρήτη, αφού έμειναν άνεργοι και οι δύο, ταυτόχρονα. Η γυναίκα χρωστούσε σε δύο τράπεζες (διαγραφή χρέους 97%) και ο σύζυγός της σε τέσσερις (διαγραφή 96%).
Στην Καλαμάτα δικαιώθηκε με σημαντική απαλλαγή οφειλών (92%) ένας άνεργος δανειολήπτης, πατέρας τριών ανηλίκων, ενώ το Ειρηνοδικείο Συκιωνίων στο Κιάτο «ψαλίδισε» κατά 90% χρέη ύψους 24.000 ευρώ σε κάρτες μιας 45χρονης άνεργης μητέρας δύο παιδιών.
Πλήθος δανείων και πιστωτικών έχουν μείνει εκτός των ρυθμίσεων
«Απαράδεκτο», «αφήνει απέξω πλήθος καταναλωτικών δανείων, πιστωτικές κάρτες και χρέη προς τρίτους», «διατηρεί στο αδιέξοδο τους κρίσιμους υπερχρεωμένους δανειολήπτες», «κοροϊδία για ανθρώπους που υποφέρουν από την υπερχρέωση». Πρόκειται για «ρεζουμέ» σχολίων και παρατηρήσεων από τους περισσότερους υπευθύνους ενώσεων καταναλωτών της χώρας, σχετικά με τα νέα μέτρα για τα «κόκκινα» δάνεια που ψηφίστηκαν στη Βουλή πρόσφατα. Οι καταναλωτικές οργανώσεις διεκδικούν κυρίως τη «σωτηρία» της πρώτης κατοικίας, ζητώντας «πάγωμα» (δηλαδή επέκταση της ισχύουσας αναστολής) των πλειστηριασμών για όλα τα νοικοκυριά, τα επόμενα δύο-τρία χρόνια.
«Δεν γίνεται να αντιμετωπίζεται ο άνεργος με εξάμηνη περίοδο χάριτος», αναφέρουν σε ανακοινώσεις τους οι ενώσεις καταναλωτών στην Κρήτη. Η ΕΚΠΟΙΖΩ επισημαίνει ότι η πλειονότητα των δανειοληπτών μένει εκτός ρυθμίσεων.
Η ίδια οργάνωση ζητεί άμεσα βελτιώσεις: Επέκταση αναστολής των πλειστηριασμών για τρία χρόνια, υπαγωγή στη ρύθμιση των καταγγελμένων δανείων, ισχύ του προνομιακού επιτοκίου χωρίς επιβολή εισοδηματικών κριτηρίων και τετραετή άτοκη περίοδο χάριτος για τους ανέργους.
«Προτείνουμε ουσιαστικές λύσεις που δεν θα... κοροϊδεύουν τους υπερχρεωμένους, αλλά θα τους δώσουν ανάσα. Ζητάμε “κούρεμα” κατά 50% όλων των δανείων των πολιτών και για τους ανέργους αλλά και τους πολίτες με προβλήματα υγείας χωρίς εισόδημα και περιουσιακά στοιχεία “κούρεμα” κατά 100%. Αλλωστε είναι κάτι που έχουμε πετύχει με τις χιλιάδες δικαστικές αποφάσεις πανελλαδικά! Στο μεταξύ, η αγοραστική αξία των ακινήτων έχει πέσει σημαντικά, με αποτέλεσμα ο δανειολήπτης που μπαίνει σε διαδικασία ρευστοποίησης του ακινήτου να παραμείνει... και χρεωμένος και χωρίς “κεραμίδι”», λέει η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη.
Πληθαίνουν οι απάτες από εταιρίες «μαϊμού»!
Με συχνές τηλεφωνικές «ενοχλήσεις», ή ακόμη και πόρτα πόρτα, προσεγγίζουν τους υπερχρεωμένους πολίτες, ιδίως τους ηλικιωμένους, διάφοροι επιτήδειοι, οι οποίοι εμφανίζονται... από το πουθενά, ως δήθεν διαμεσολαβητές, πρόθυμοι να αναλάβουν τις υποθέσεις τους - αντί αδράς αμοιβής, βέβαια. Οι εταιρίες «μαϊμού» (δήθεν νομικοί σύμβουλοι, γραφεία διακανονισμών κ.ά.) εκμεταλλεύονται τον αχανή κυβερνοχώρο για να διαφημίζουν τις «υπηρεσίες» τους και δίνουν υποσχέσεις ακόμη και για ολικό «κούρεμα» οφειλών, και μάλιστα άμεσα. «Εχετε “τραβήγματα” με τράπεζες; Σας πιέζουν; Αν όχι εσείς, μήπως κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς σας ή κάποιος γνωστός σας; Εμείς ειδικευόμαστε σε τέτοιες υποθέσεις» φέρονται να λένε οι απατεώνες, μέσω τηλεφώνου, σε νοικοκύρηδες τους οποίους βρίσκουν (τυχαία) στον τηλεφωνικό κατάλογο!
Οι πιο υποψιασμένοι πάντως έχουν ήδη προβεί σε καταγγελίες για τη δράση των εν λόγω «διαμεσολαβητών». Τα κρούσματα αυξάνονται και, σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ, υπάρχουν υπερχρεωμένοι που περνούν το κατώφλι της καταναλωτικής οργάνωσης προκειμένου να ζητήσουν βοήθεια, αφότου έχουν... υπερχρεωθεί (με 1.000 ή και 2.000 ευρώ) στους «σωτήρες» τους. Οι πολίτες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην εποχή της οικονομικής κρίσης, συμφωνούν οι οργανώσεις καταναλωτών.
Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της (www.efpolis.gr) τη λίστα με όλους τους επίσημους φορείς (δικηγορικοί σύλλογοι, περιφέρειες, Συνήγορος Καταναλωτή, ΕΚΠΟΙΖΩ, ΚΕΠΚΑ, ΙΝ.ΚΑ. κ.ά.) που μπορούν, έγκυρα, να συνδράμουν σε εξωδικαστικές ρυθμίσεις και, εφόσον η υπόθεση καταλήξει στο Ειρηνοδικείο, να παρέχουν νομική υπηρεσία. Οπως εξηγεί η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη «οι περισσότερες οργανώσεις διοργανώνουν συμβουλευτικά σεμινάρια, έχουν ειδικά “τμήματα υπερχρέωσης” και δίνουν νομικές συμβουλές. Εμείς στα μέλη μας (συνδρομή 25 ευρώ/χρόνο) παρέχουμε δωρεάν ένταξη στο εξωδικαστικό στάδιο. Στα μη μέλη παρέχουμε επίσης “δωρεάν στήριξη και συνδρομή”, με μία υπεύθυνη δήλωση, θεωρημένη από δημόσια Αρχή, ότι ανήκουν σε ευαίσθητη πληθυσμιακή μονάδα (άνεργος, ανάπηρος, μονογονεϊκή οικογένεια κ.λπ.)».
Ελένη Ευαγγελοδήμου
Είναι οι βασικοί «εκπρόσωποι» των υπερχρεωμένων δανειοληπτών, όπως τους περιγράφουν οι υπεύθυνοι καταναλωτικών οργανώσεων ανά τη χώρα, οι οποίοι... τους συναντούν πλέον καθημερινά. Ανθρωποι με διαφορετικά «προφίλ», αλλά με κοινό παρονομαστή το άγχος τους (ή και ντροπή) λόγω αδυναμίας να ανταποκριθούν στις οικονομικές εκκρεμότητές τους, «γεμίζουν», εδώ και περίπου τρία χρόνια, τις αίθουσες καταναλωτικών οργανώσεων και τα δικηγορικά γραφεία με τις ιστορίες τους, τα αγωνιώδη αιτήματα για ρύθμιση των οφειλών τους, τα δάκρυα απόγνωσης και την ανησυχία τους για την επόμενη ημέρα.
Το τελευταίο διάστημα, ιδίως μετά την ψήφιση στη Βουλή και τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του ν. 4161/2013 που τροποποιεί σε ορισμένα σημεία τον «νόμο Κατσέλη» για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (ν. 3869/21010), αυξήθηκαν τα τηλεφωνήματα και οι «δραματικές» επιστολές προς καταναλωτικές ενώσεις και δικηγόρους από πολίτες «πνιγμένους» στα χρέη. Ενδεικτικά, σχεδόν κάθε μήνας του 2013 «κλείνει» με τον τριπλάσιο -σε σχέση με πέρυσι- αριθμό υπερχρεωμένων Κρητικών που αναζητούν «σανίδα σωτηρίας», σύμφωνα με την Ενωση Καταναλωτών Χανίων.
«Οι εκκλήσεις για βοήθεια αφορούν πια το καυτό θέμα των πλειστηριασμών σπιτιών, που παραμένει κάπως στον αέρα. Σε εμάς απευθύνονται κυρίως άνεργοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, συνταξιούχοι και μικρέμποροι. Οι άνθρωποι φοβούνται το ξεσπίτωμα! Καλούμε ανοιχτά τους πολίτες να ρυθμίσουν άμεσα τα χρέη τους με αίτηση υπαγωγής στον ν. 3869/21010», λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη. «Με το νέο σχέδιο νόμου υπάρχει τεράστιο πρόβλημα για τον δανειολήπτη. Και αυτό γιατί εάν κάποιος συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις υπαγωγής στη νέα ρύθμιση και υποβάλει αίτηση, τελικά εκτιμώ ότι κινδυνεύει να χάσει το σπίτι -που προσπαθεί να σώσει- ακόμη και για χρέος 1.000 ευρώ προς ιδιώτες ή εφορίες. Καθημερινά, 50-60 άτομα προσέρχονται στο ειδικό συμβουλευτικό σεμινάριό μας», προσθέτει η κυρία Μελάκη.
Η απελπισία σε μια κόλα χαρτί με ονοματεπώνυμο
Η ανθρώπινη απελπισία και το αδιέξοδο έχουν πλέον... υπογραφή και ονοματεπώνυμο στο κάτω μέρος χειρόγραφων επιστολών από πολίτες κάθε ηλικίας και κοινωνικού «στάτους». Τις επιστολές παραλαμβάνουν καταναλωτικές οργανώσεις και εταιρίες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που «τρέχουν» ειδικό τμήμα δωρεάν συνδρομής στις ρυθμίσεις οφειλών. «Αδελφέ μου, μη με αφήσεις μόνο μου, θα αυτοκτονήσω. Εχω χάσει την υπόληψή μου, κλείστηκα στο σπίτι, καταστράφηκα. Είναι όλα απλήρωτα. Τρώμε μόνο φασόλια, φακές και μακαρόνια από τη γειτονιά. Σου στέλνω όλα τα εξώδικα που λαμβάνω. Δεν αντέχω άλλο...» γράφει σε επιστολή-«κραυγή απόγνωσης» ο υπερχρεωμένος κύριος Δημήτρης από την Πάτρα.
«Με λένε Γεωργία και είμαι μία υπερχρεωμένη νοικοκυρά. Ο σύζυγός μου δεν εργάζεται λόγω της αναπηρίας του. Εχω φτάσει σε σημείο τρέλας. Ευχαριστώ που με στηρίζετε και ψυχολογικά. Εχω κάποιες ελπίδες πια, χαμογελώ ξανά στα έξι εγγόνια μου», γράφει άλλη υπερχρεωμένη, η οποία αναμένει να οριστεί δικάσιμος σε Ειρηνοδικείο για την υπόθεσή της. «Σήμερα πήρα την πρώτη βαθιά ανάσα στα βεβαρημένα στήθια μου. Με κρατήσατε στη ζωή μετά τις δύο απόπειρες αυτοκτονίας. Το ότι ζω σε εσάς το χρωστώ. Η συγκίνηση είναι μεγάλη αυτή την ώρα που σας γράφω, νιώθω μέσα μου κάτι παράξενο», γράφει άλλος πολίτης, που δικαιώθηκε δικαστικά με «κούρεμα» του χρέους του, για να ευχαριστήσει την εταιρία (Safe Invest) που μεσολάβησε.
Την ίδια στιγμή ανάλογα... δράματα «παίζονται» δίχως σταματημό ενώπιον των δικαστών στα Ειρηνοδικεία της χώρας, πότε με λιποθυμίες και λυγμούς, πότε με χαμόγελα ανακούφισης, ανάλογα με το περιεχόμενο της απόφασης για «κούρεμα» ή μη των χρεών. Οι δικαστές... δεν προλαβαίνουν να εκδικάζουν τη μία υπόθεση μετά την άλλη, με αποτέλεσμα τα Ειρηνοδικεία να παραμένουν «μπουκωμένα» με δεκάδες χιλιάδες υποθέσεις υπερχρεωμένων δανειοληπτών. Ενδεικτικό είναι ότι η δικάσιμος, πλέον, παίρνει (επταετή) «αναβολή» για το 2020!
Από την πλευρά τους, πάντως, οι ενώσεις καταναλωτών συμφωνούν και επιμένουν ότι η ρύθμιση χρεών πρέπει να επιτυγχάνεται εξωδικαστικά. Η ΕΚΠΟΙΖΩ χειρίζεται περισσότερους από 11.000 φακέλους υπερχρεωμένων δανειοληπτών. Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτή «Η Παρέμβαση», υπολογίζεται ότι οι αιτήσεις εξωδικαστικού συμβιβασμού υπερβαίνουν τις 60.000 ετησίως (5.000 τον μήνα!) στην επικράτεια. Για το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) οι πρώτοι τέσσερις μήνες του 2013 ήταν «αφιερωμένοι» στον... πόλεμο πολιτών - τραπεζών, με «τσουνάμι» καταγγελιών και αιτημάτων από υπερχρεωμένες οικογένειες (τρεις διαφορετικές υποθέσεις την ημέρα!).
Υπενθυμίζεται ότι λύση στο πρόβλημα των ασφυκτικά γεμάτων Ειρηνοδικείων φιλοδοξεί να δώσει ο θεσμός της Διαμεσολάβησης, μία πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης (του απελθόντος υπουργού Αντώνη Ρουπακιώτη) την οποία «υιοθέτησε» το υπουργείο Ανάπτυξης.
«Για πρώτη φορά είδα να γελούν πάλι τα μέλη μιας οικογένειας με τρία παιδιά από τα Χανιά»
Δακρύζουν από απόγνωση, κοιτάζοντας «παγωμένοι» τα εξώδικα. Επειτα από μήνες άγχους χαμογελούν διστακτικά, ακούγοντας τη... δικαίωση από τα χείλη των δικαστών. Και τότε ξαναδακρύζουν, αυτήν τη φορά από ανακούφιση, αντικρίζοντας τους δικηγόρους ή τους υπευθύνους καταναλωτικών οργανώσεων που συνέδραμαν στη ρύθμιση των οφειλών τους. Ο λόγος για το... κύμα υπερχρεωμένων δανειοληπτών, οι οποίοι μετά την προσφυγή τους στα Ειρηνοδικεία και τη διαγραφή μεγάλου ποσοστού των οφειλών τους βλέπουν με αισιοδοξία το μέλλον.
«Για πρώτη φορά είδα να... γελούν ξανά τα μέλη τρίτεκνης οικογένειας από τα Χανιά που είχε ζητήσει τη συνδρομή μας. Τη χαρά έφερε η πολύ πρόσφατη απόφαση του Ειρηνοδικείου. Ο πατέρας της υπερχρεωμένης 43χρονης, στο άκουσμα της διαγραφής 62% του χρέους, δεν άντεξε και δάκρυσε λέγοντάς μας “ήσασταν η ελπίδα μου”», περιγράφει η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη. Στη συγκεκριμένη υπόθεση «πρωταγωνιστούσε» ένα ανδρόγυνο με τρία παιδιά (τα δύο ανήλικα, το ένα ενήλικο, άνεργο). Ο 49χρονος πατέρας, δημοτικός υπάλληλος, και η 43χρονη μητέρα, ιδιωτική υπάλληλος, λόγω μείωσης των μισθών τους, αδυνατούσαν να αντεπεξέλθουν ακόμη και στα έξοδα διαβίωσής τους. Τα χρέη τους έφταναν τις 194.000 ευρώ, αλλά «ψαλιδίστηκαν» κατά 62%, ενώ εξαιρέθηκε από την εκποίηση το διαμέρισμα της οικογενείας.
Το σπίτι της «έσωσε» και μία πολύτεκνη οικογένεια στο Ρέθυμνο, αφού ο πλειστηριασμός «πάγωσε», ενώ συρρικνώθηκε και η δόση αποπληρωμής δανείου. Το ζευγάρι έχει τέσσερα ανήλικα παιδιά και είχε δανειστεί από δύο τράπεζες (καταναλωτικά δάνεια και στεγαστικό). Ο άνδρας είναι άνεργος και η σύζυγός του εργάζεται ως δασκάλα σε δημοτικό σχολείο με μισθό 680 ευρώ μηνιαίως.
Δικαίωση βρήκε στο Ειρηνοδικείο Βάμου και μία χήρα με χρέη (60.000 ευρώ) σε τέσσερις τράπεζες. Η ίδια είναι άνεργη και με ποσοστό αναπηρίας.
Το δικαστήριο «έσωσε» το σπίτι της και όρισε μηδενική καταβολή δόσεων.
Εξαίρεση της «πρώτης κατοικίας» από εκποίηση, «κούρεμα» οφειλών κατά 75% και μηδενικές καταβολές για τέσσερα χρόνια αποφάσισε το Ειρηνοδικείο Καβάλας για άνεργη δανειολήπτρια, που ζει με την οικονομική βοήθεια συγγενών και φίλων.
Στη Μαγνησία, σύμφωνα με τους νομικούς συμβούλους της Ενωσης Καταναλωτών Βόλου και Θεσσαλίας, σε έξι μήνες διεγράφησαν συνολικά χρέη ύψους 1.134.000 ευρώ από υπερχρεωμένους, με ταυτόχρονη διάσωση της κύριας κατοικίας τους. Επιπλέον 1.200 υπερχρεωμένοι πολίτες ωφελήθηκαν (συνολικά 360.000 ευρώ) από τη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Τα Ειρηνοδικεία του νομού έχουν αποφασίσει (συνοπτικά):
-- Δημόσιος υπάλληλος με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 985 ευρώ και τετραμελή οικογένεια είχε χρέος 82.065 ευρώ. ΑΠΟΦΑΣΗ: Διαγραφή χρέους κατά 70.065.
-- Συνταξιούχος με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 511 ευρώ και οικογένεια δύο μελών είχε χρέος 149.097 ευρώ.
ΑΠΟΦΑΣΗ: Διαγραφή χρέους 101.811 ευρώ. Εξαιρούνται από την εκποίηση αποθήκη, γκαράζ και αυτοκίνητο.
-- Ανεργη με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 821 ευρώ και τετραμελή οικογένεια είχε χρέος 40.454 ευρώ.
ΑΠΟΦΑΣΗ: Μηδενικές μηνιαίες καταβολές και για τη διάσωση της ψιλής κυριότητας της κύριας κατοικίας της καταβολή 190 ευρώ σε 192 μηνιαίες δόσεις, έπειτα από τέσσερα χρόνια.
Αποφάσεις για «κούρεμα» ως και 100% υπό προϋποθέσεις
Αποφάσεις για ολική διαγραφή χρέους και «διάσωση» σπιτιού από την εκποίηση -κυρίως σε υποθέσεις ανέργων και ανθρώπων με προβλήματα υγείας- έχουν πλέον στο... ενεργητικό τους οι δικαστές των Ειρηνοδικείων, μεταξύ άλλων, στη Ρόδο, στην Καλαμάτα, στην Καβάλα και την Κω. Σύμφωνα με τους νομικούς, για την έκδοση δικαστικών αποφάσεων που ορίζουν «ψαλίδισμα» οφειλών κατά 90% ως 100% θα πρέπει να συντρέχουν «ειδικοί λόγοι» που αφορούν το «προφίλ» του προσφεύγοντα (μακροχρόνια άνεργος, αναπηρία, πολύτεκνη οικογένεια κ.ά.).
Ενδεικτικά, το Ειρηνοδικείο Καβάλας δικαίωσε... πανηγυρικά γυναίκα συνταξιούχο, απαλλάσσοντάς την από το σύνολο των οφειλών της προς τράπεζες (61.600 ευρώ) και «σώζοντας» την κατοικία της. Το μοναδικό εισόδημα της συγκεκριμένης γυναίκας είναι η σύνταξη χηρείας, δηλαδή 420 ευρώ τον μήνα.
«Κούρεμα» 100% αποφάσισε (αρχές Ιουνίου) και το Ειρηνοδικείο της Κω. Στην Κρήτη δικαιώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά ένα ανδρόγυνο με δύο ανήλικα παιδιά. Οι σύζυγοι μετακόμισαν σχετικά πρόσφατα από την Αθήνα στην Κρήτη, αφού έμειναν άνεργοι και οι δύο, ταυτόχρονα. Η γυναίκα χρωστούσε σε δύο τράπεζες (διαγραφή χρέους 97%) και ο σύζυγός της σε τέσσερις (διαγραφή 96%).
Στην Καλαμάτα δικαιώθηκε με σημαντική απαλλαγή οφειλών (92%) ένας άνεργος δανειολήπτης, πατέρας τριών ανηλίκων, ενώ το Ειρηνοδικείο Συκιωνίων στο Κιάτο «ψαλίδισε» κατά 90% χρέη ύψους 24.000 ευρώ σε κάρτες μιας 45χρονης άνεργης μητέρας δύο παιδιών.
Πλήθος δανείων και πιστωτικών έχουν μείνει εκτός των ρυθμίσεων
«Απαράδεκτο», «αφήνει απέξω πλήθος καταναλωτικών δανείων, πιστωτικές κάρτες και χρέη προς τρίτους», «διατηρεί στο αδιέξοδο τους κρίσιμους υπερχρεωμένους δανειολήπτες», «κοροϊδία για ανθρώπους που υποφέρουν από την υπερχρέωση». Πρόκειται για «ρεζουμέ» σχολίων και παρατηρήσεων από τους περισσότερους υπευθύνους ενώσεων καταναλωτών της χώρας, σχετικά με τα νέα μέτρα για τα «κόκκινα» δάνεια που ψηφίστηκαν στη Βουλή πρόσφατα. Οι καταναλωτικές οργανώσεις διεκδικούν κυρίως τη «σωτηρία» της πρώτης κατοικίας, ζητώντας «πάγωμα» (δηλαδή επέκταση της ισχύουσας αναστολής) των πλειστηριασμών για όλα τα νοικοκυριά, τα επόμενα δύο-τρία χρόνια.
«Δεν γίνεται να αντιμετωπίζεται ο άνεργος με εξάμηνη περίοδο χάριτος», αναφέρουν σε ανακοινώσεις τους οι ενώσεις καταναλωτών στην Κρήτη. Η ΕΚΠΟΙΖΩ επισημαίνει ότι η πλειονότητα των δανειοληπτών μένει εκτός ρυθμίσεων.
Η ίδια οργάνωση ζητεί άμεσα βελτιώσεις: Επέκταση αναστολής των πλειστηριασμών για τρία χρόνια, υπαγωγή στη ρύθμιση των καταγγελμένων δανείων, ισχύ του προνομιακού επιτοκίου χωρίς επιβολή εισοδηματικών κριτηρίων και τετραετή άτοκη περίοδο χάριτος για τους ανέργους.
«Προτείνουμε ουσιαστικές λύσεις που δεν θα... κοροϊδεύουν τους υπερχρεωμένους, αλλά θα τους δώσουν ανάσα. Ζητάμε “κούρεμα” κατά 50% όλων των δανείων των πολιτών και για τους ανέργους αλλά και τους πολίτες με προβλήματα υγείας χωρίς εισόδημα και περιουσιακά στοιχεία “κούρεμα” κατά 100%. Αλλωστε είναι κάτι που έχουμε πετύχει με τις χιλιάδες δικαστικές αποφάσεις πανελλαδικά! Στο μεταξύ, η αγοραστική αξία των ακινήτων έχει πέσει σημαντικά, με αποτέλεσμα ο δανειολήπτης που μπαίνει σε διαδικασία ρευστοποίησης του ακινήτου να παραμείνει... και χρεωμένος και χωρίς “κεραμίδι”», λέει η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη.
Πληθαίνουν οι απάτες από εταιρίες «μαϊμού»!
Με συχνές τηλεφωνικές «ενοχλήσεις», ή ακόμη και πόρτα πόρτα, προσεγγίζουν τους υπερχρεωμένους πολίτες, ιδίως τους ηλικιωμένους, διάφοροι επιτήδειοι, οι οποίοι εμφανίζονται... από το πουθενά, ως δήθεν διαμεσολαβητές, πρόθυμοι να αναλάβουν τις υποθέσεις τους - αντί αδράς αμοιβής, βέβαια. Οι εταιρίες «μαϊμού» (δήθεν νομικοί σύμβουλοι, γραφεία διακανονισμών κ.ά.) εκμεταλλεύονται τον αχανή κυβερνοχώρο για να διαφημίζουν τις «υπηρεσίες» τους και δίνουν υποσχέσεις ακόμη και για ολικό «κούρεμα» οφειλών, και μάλιστα άμεσα. «Εχετε “τραβήγματα” με τράπεζες; Σας πιέζουν; Αν όχι εσείς, μήπως κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς σας ή κάποιος γνωστός σας; Εμείς ειδικευόμαστε σε τέτοιες υποθέσεις» φέρονται να λένε οι απατεώνες, μέσω τηλεφώνου, σε νοικοκύρηδες τους οποίους βρίσκουν (τυχαία) στον τηλεφωνικό κατάλογο!
Οι πιο υποψιασμένοι πάντως έχουν ήδη προβεί σε καταγγελίες για τη δράση των εν λόγω «διαμεσολαβητών». Τα κρούσματα αυξάνονται και, σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ, υπάρχουν υπερχρεωμένοι που περνούν το κατώφλι της καταναλωτικής οργάνωσης προκειμένου να ζητήσουν βοήθεια, αφότου έχουν... υπερχρεωθεί (με 1.000 ή και 2.000 ευρώ) στους «σωτήρες» τους. Οι πολίτες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην εποχή της οικονομικής κρίσης, συμφωνούν οι οργανώσεις καταναλωτών.
Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της (www.efpolis.gr) τη λίστα με όλους τους επίσημους φορείς (δικηγορικοί σύλλογοι, περιφέρειες, Συνήγορος Καταναλωτή, ΕΚΠΟΙΖΩ, ΚΕΠΚΑ, ΙΝ.ΚΑ. κ.ά.) που μπορούν, έγκυρα, να συνδράμουν σε εξωδικαστικές ρυθμίσεις και, εφόσον η υπόθεση καταλήξει στο Ειρηνοδικείο, να παρέχουν νομική υπηρεσία. Οπως εξηγεί η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης Ιωάννα Μελάκη «οι περισσότερες οργανώσεις διοργανώνουν συμβουλευτικά σεμινάρια, έχουν ειδικά “τμήματα υπερχρέωσης” και δίνουν νομικές συμβουλές. Εμείς στα μέλη μας (συνδρομή 25 ευρώ/χρόνο) παρέχουμε δωρεάν ένταξη στο εξωδικαστικό στάδιο. Στα μη μέλη παρέχουμε επίσης “δωρεάν στήριξη και συνδρομή”, με μία υπεύθυνη δήλωση, θεωρημένη από δημόσια Αρχή, ότι ανήκουν σε ευαίσθητη πληθυσμιακή μονάδα (άνεργος, ανάπηρος, μονογονεϊκή οικογένεια κ.λπ.)».
Ελένη Ευαγγελοδήμου
