Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2008

Πότε «κολλάει» το μυαλό μας

Το άγχος, η κούραση, η πείνα και η συγκινησιακή φόρτιση είναι μεταξύ των παραγόντων που μπορούν να μπλοκάρουν τη μνήμη, χωρίς να υπάρχει διαταραχή «E» 4/11
mail to Εκτυπώστε το Αρθρο Μεγαλύτερα Γράμματα Μικρότερα Γράμματα

Πού έχω παρκάρει το αυτοκίνητο; Πού έχω βάλει τα κλειδιά; Ποιος είναι ο κωδικός πρόσβασης στον υπολογιστή;

Πρόσκαιρη απώλεια μνήμης σε καθημερινές μας δραστηριότητες συμβαίνει σε όλους και συνδέεται με διαφορετικές διεργασίες στον ανθρώπινο εγκέφαλο, που είναι ένας γιγαντιαίος «σκληρός δίσκος» υπολογιστή, με απεριόριστη χωρητικότητα, ανθεκτικός σε «ιούς» και με ευφυώς κατανεμημένες περιοχές αποθήκευσης πληροφοριών.


Μνήμες που αφορούν λέξεις, γραμματικές γνώσεις, πληροφορίες, αριθμούς, ονόματα, πρόσωπα και γεγονότα, αποθηκεύονται σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου. Αυτός «φιλτράρει» καθημερινά τα δεδομένα που λαμβάνει, κάνει...«delete» σε αυτά που δεν του είναι χρήσιμα και ανανεώνει τη δυνατότητά του να αποθηκεύει συνεχώς νέες πληροφορίες, αλλά συχνά «μπλοκάρει».

Περιστατικά απώλειας μνήμης περιγράφονται καθημερινά με τη φράση «κόλλησε το μυαλό μου». Κάθε ένα, όμως, απ αυτά έχει ξεχωριστά χαρακτηριστικά.

«Είναι άλλο το να ξεχάσω ένα πρόσωπο, έναν αριθμό, μια λέξη ή ένα γεγονός», λέει στο «Εθνος» η λέκτορας του Τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ κ. Ελβίρα Μασούρα.

Πρόσφατο γεγονός
Οπως εξηγεί, το πού έχουμε παρκάρει το αυτοκίνητο είναι ένα πρόσφατο γεγονός, που αποθηκεύεται στο κέντρο του εγκεφάλου και είναι μια λειτουργία της μνήμης που ονομάζεται μνήμη επεισοδίων. Η πρόσκαιρη απώλεια του γεγονότος δεν είναι διαταραχή, αλλά συμβαίνει φυσιολογικά.

Αντίθετα, το να μη βρίσκουμε τα κλειδιά είναι κάτι που αφορά κυρίως την προσοχή και ελάχιστα τη μνήμη. «Είναι μια πληροφορία που δεν την έχω αποθηκεύσει γιατί θεωρώ ότι θα τα βρω εύκολα», λέει η κ. Μασούρα.

Ο κωδικός πρόσβασης στον υπολογιστή αποθηκεύεται στο εμπρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου, στον μετωπιαίο λοβό. Η προσωρινή απώλεια αυτής της μνήμης μπορεί να επηρεάζεται από συγκινησιακή φόρτιση, άγχος, κούραση ή πείνα.

Συχνά συμβαίνει ακόμα και να ζητάμε τον λόγο για να πούμε κάτι και μόλις μας δίνεται ο λόγος να έχουμε ξεχάσει αυτό που θέλαμε να πούμε.

Αυτό είναι διαφορετικό φαινόμενο, που ονομάζεται «λέξη στην άκρη της γλώσσας». Δεν εντοπίζεται σε συγκεκριμένο μέρος του εγκεφάλου, καθώς εξαρτάται από την πληροφορία η οποία έχει χαθεί.

Τέλος, στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου αποθηκεύεται το νοητικό λεξικό, που απαρτίζεται από λέξεις και γραμματικές γνώσεις.

Αποτελέσματα ερευνών για όλες τις πλευρές των γνωστικών διεργασιών (μνήμη, μάθηση, κατανόηση, αντίληψη, σκέψη, επίλυση προβλημάτων κλπ.) θα παρουσιαστούν στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, που ξεκινά την Πέμπτη στον Πύργο της Παιδαγωγικής Σχολής του ΑΠΘ.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: