Αγναντεύοντας ταστρα

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Χιλιάδες άνθρωποι ανά τον κόσμο, μαζί και η Ελλάδα, στρέφουν το βλέμμα τους στον νυχτερινό ουρανό σε ένα μεγάλο, παγκόσμιο αστροπάρτι. Στους θορυβώδεις δρόμους και τις πολυσύχναστες πλατείες θα ανοίξει ένα μικρό παράθυρο προς το Σύμπαν. Ενα παράθυρο στις «Νύχτες Γαλιλαίου».

Τετρακόσια χρόνια μετά την πρώτη παρατήρηση οι «Νύχτες Γαλιλαίου» αναβίωσαν Τετρακόσια χρόνια μετά την πρώτη παρατήρηση οι «Νύχτες Γαλιλαίου» αναβίωσαν Τετρακόσια χρόνια πριν, ο Ιταλός αστρονόμος Γαλιλαίος Γαλιλέι έστρεψε για πρώτη φορά στην Ιστορία ένα τηλεσκόπιο προς τον ουρανό. Στην κοντινή Σελήνη και στον μακρινό Δία. Οι παρατηρήσεις του άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβανόταν το Σύμπαν. Τετρακόσια χρόνια μετά, από τις 22 έως τις 24 Οκτωβρίου και στο πλαίσιο του «Διεθνούς Ετους Αστρονομίας 2009», ο κόσμος θυμάται και επαναλαμβάνει τις νύχτες κατά τις οποίες ο Γαλιλαίος πραγματοποίησε τις πρώτες αστροπαρατηρήσεις του.

Ηδη αρκετοί ερασιτεχνικοί σύλλογοι απ' όλη την Ελλάδα -σε ημερομηνίες που θα ποικίλλουν λόγω καιρού, αλλά από αυτό το Σαββατοκύριακο και την ερχόμενη εβδομάδα- ετοιμάζονται να στήσουν τηλεσκόπια, προσκαλώντας παράλληλα τους περαστικούς να πάρουν μια γεύση από το κοντινό μας Σύμπαν. «Ο κόσμος που θα έρθει θα έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει τα ίδια ουράνια αντικείμενα που είχε πρωτοδεί και ο Γαλιλαίος 400 χρόνια πριν. Τον Δία με τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του και τη Σελήνη. Αυτό που επιθυμούμε είναι να μεταφέρουμε σε όσους έρθουν το ίδιο δέος που είχε νιώσει και ο Γαλιλαίος τότε», λέει ο Χρήστος Σωτηρόπουλος, πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Αστρονομίας Κρήτης (ΣΦΑΚ).

Σε ολόκληρο το νησί, μέλη από τον ΣΦΑΚ ετοιμάζονται να στήσουν τηλεσκόπια προσκαλώντας τον κόσμο μέσα από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης. «Το κέρδος για εμάς θα είναι όταν την επόμενη νύχτα σηκώσει ο άνθρωπος το κεφάλι του προς τον ουρανό και συλλογιστεί όλα όσα είδε και έμαθε για το Σύμπαν», συνεχίζει ο κ. Σωτηρόπουλος. «Η απήχηση είναι πάντα μεγάλη. Ερχονται πάρα πολλά παιδιά, οικογένειες, ηλικιωμένοι. Τώρα θα μοιράζουμε και ειδικά έντυπα με λευκές σελίδες ώστε να σχεδιάσουν τα ίδια ουράνια σώματα που έβλεπε και σχεδίαζε ο Γαλιλαίος. Μια παράλληλη παρατήρηση του ίδιου Σύμπαντος τέσσερις αιώνες μετά».

Στη Θεσσαλονίκη, ο Ομιλος Φίλων Αστρονομίας θα έχει στημένα 10 με 15 δυνατά τηλεσκόπια κοντά στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. «Πρόκειται για αστροπάρτι. Πέραν των φίλων της αστρονομίας σταματούν πάρα πολλοί περαστικοί από περιέργεια. Είναι το άγνωστο που τους τραβάει. Ελα, όχι για να κοιτάξεις μέσα από ένα τηλεσκόπιο. Ελα για να δεις. Γιατί σημασία δεν έχει να κοιτάς, αλλά να βλέπεις. Και ό,τι δεν φαίνεται και δεν τ' ακούς δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Και πίστεψέ με, είναι πολλά αυτά που δεν μπορείς να δεις, που δεν τ' ακούς, που δεν τ' αγγίζεις. Μα είναι τόσο μαγικά», αναφέρει ο Μάρκος Ασπρίδης, συντονιστής των αστροπαρατηρήσεων του Ομίλου.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας αστρονόμος είναι η φωτορύπανση και ο κακός καιρός. Ο Ιωακείμ Χρυσόπουλος από την «Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας - Ωρίων» λέει: «Δυστυχώς στις "Νύχτες Γαλιλαίου" μάθαμε πως στην Πάτρα θα κάνει κακό καιρό. Κάναμε ένα έκτακτο Δ.Σ. και είπαμε από το να μη γίνει καθόλου, ας μεταφερθεί μια εβδομάδα μετά. Καιρού επιτρέποντος θα έχουμε φέρει αρκετά μεγάλα τηλεσκόπια στην κεντρική πλατεία Βασιλέως Γεωργίου το ερχόμενο Παρασκευοσαββατοκύριακο. Αρκετά δυνατά ώστε να μπορούν να δουν την Ευρώπη, τον Γανυμήδη, την Ιώ και την Καλλιστώ, τέσσερις από τους μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία. Σε παλιότερες αστροπαρατηρήσεις είχαν μαζευτεί μέχρι και 800 άτομα. Η περιέργεια είναι που φέρνει τον κόσμο κοντά στο τηλεσκόπιο. Περιέργεια ως προς το ίδιο το τηλεσκόπιο αρχικά -ιδίως για όσους δεν είναι μυημένοι- κυρίως όμως και για τον άλλο κόσμο που αποκαλύπτεται μέσα από το προσοφθάλμιο του τηλεσκοπίου. Συνειδητοποιούν πως δεν υπάρχει μόνο αυτό που βλέπουν, αλλά και κάτι πολύ παραπάνω. Το άγνωστο πάντα εξιτάρει το ενδιαφέρον».

Οπως με πάρα πολλές ανακαλύψεις, τη βάση για τη δημιουργία του τηλεσκοπίου έθεσε η ίδια η φύση. Από νωρίς ο άνθρωπος είχε αντιληφθεί ότι μικρές σταγόνες νερού μπορούσαν να μεγεθύνουν την επιφάνεια στην οποία είχαν κατακαθήσει. Πρώτα ανακαλύφθηκε το μικροσκόπιο. Το τηλεσκόπιο εφευρέθηκε το 1608.

Ωστόσο η χρήση του προοριζόταν μόνο για στρατιωτική χρήση. Ενα χρόνο αργότερα, ο Γαλιλαίος (πραγματοποιώντας μικρές τροποποιήσεις) απλά το έστρεψε προς τον νυχτερινό ουρανό. *
Πηγή Ελευθερτοτυπια