Ρίγανη: Η ισχυρότερη πανάκεια της φύσης

Εισαγωγή

Άλλο ένα καλό άρθρο από το ihunt.gr – με χρήσιμες πληροφορίες που σχετίζονται (και) με την επιβίωση στη φύση. Εμείς πάντως το απολαύσαμε και μάθαμε από αυτό:

Ιστορία 

• Η ρίγανη είναι αυτοφυές φυτό της Μεσογείου και της Κεντρικής Ασίας. Το όνομα της προέρχεται από τις λέξεις όρος και γάνος (λαμπρότητα), φυτό, δηλαδή, που λαμπρύνει το βουνό.
• Στην αρχαία Ελλάδα αποτελούσε σύμβολο χαράς και ευτυχίας. Ο Αριστοτέλης έγραφε ότι, αν κάποιο τραυματισμένο κατσίκι από βέλος κυνηγού, έτρωγε ρίγανη, η πληγή του έκλεινε. Οι κυνηγοί μέχρι και σήμερα συνηθίζουν, όταν σκοτώσουν ένα θήραμα, να βάζουν στην κοιλιά του μερικά κλωνάρια ρίγανη, για να μη μυρίσει μέχρι να φθάσουν σπίτι.

Θεραπευτικές Ιδιότητες

1. Η ρίγανη είναι ένα από τα φυτά με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.
2. Χρησιμοποιείται ως αφέψημα ή έγχυμα και καταπολεμά την ατονία των εντέρων, διευκολύνει την πέψη και ηρεμεί το νευρικό σύστημα. Επίσης, είναι διουρητικό και εμμηναγωγό. Για το αφέψημα χρησιμοποιούνται οι βλαστοί του φυτού, όταν είναι ανθισμένο, γιατί τότε περιέχει το έλαιο που έχει τη μεγαλύτερη θεραπευτική αξία.
3. Το «τσάι» από ρίγανη βοηθάει στην υπέρταση και στην αρτηριοσκλήρυνση. Υπό μορφή γαργάρων, χρησιμοποιείται ενάντια σε φλεγμονές και έλκη της στοματικής κοιλότητας και των αμυγδαλών.
4. Το αιθέριο έλαιό της χρησιμοποιείται εξωτερικά για την καταπολέμηση των ψειρών.
5. Οι βλαστοί της ρίγανης, ως κατάπλασμα, καταπραΰνουν μώλωπες και πρηξίματα.
6. Η εισπνοή της σκόνης από ρίγανη προκαλεί φτάρνισμα και βοηθάει στο να καθαρίσει το αναπνευστικό σύστημα και ιδιαιτέρως οι πνεύμονες.
7. Χρησιμοποιείται ευρέως στην επίσημη ιατρική.

Στην Κουζίνα

• Η ρίγανη είναι το βασικό συστατικό της Μεσογειακής Κουζίνας. Μπορείτε να φανταστείτε χωριάτικη σαλάτα χωρίς ρίγανη;
• Συναντάται σχεδόν σε όλες τις συνταγές και κυρίως στα κρεατικά και στα ψάρια. Δοκιμάστε να γεμίσετε την κοιλία ψαριού με κλωναράκια φρέσκιας ρίγανης, όταν πρόκειται να ψηθεί στη σχάρα.
• Η γεύση της είναι έντονη, πικάντικη και ελαφρώς πικρή.
• Γενικά έχει ανθεκτικότητα στο μαγείρεμα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την αρχή.
• Τοποθετήστε το γλαστράκι στο παράθυρο της κουζίνας, σε θέση με πολύ φως. Είναι φυτό που δεν έχει μεγάλες ανάγκες σε νερό. Το υπερβολικό πότισμα μπορεί να το σαπίσει. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να μείνει σε εξωτερικό χώρο, καθώς είναι ανθεκτική σε χαμηλές θερμοκρασίες.
• Κόψτε κλωναράκια μαζί με τα φύλλα και χρησιμοποιήστε τα ολόκληρα.

Που φύεται η καλύτερη ρίγανη στον κόσμο;

Πόσο πιο φτωχή θα ήταν η λεγόμενη χωριάτικη χωρίς ρίγανη ή τα ψητά ή……

Σίγουρα στην Ελλάδα φύεται η καλύτερη ρίγανη στον κόσμο από πλευράς ποιότητας. Ναι, αλλά που;

Στον Ταΰγετο, θα πει κάποιος, στην Κρήτη άλλος, στα βουνά της Ηπείρου, εγώ, στα βουνά της Θράκης κάποιος άλλος. Τι με λες θα πει ο Μακεδόνας: στα βουνά της Μακεδονίας, βέβαια. Μα τι λέτε θα πει ο νησιώτης , στα νησιά του αιγαίου, φυσικά! Και πάει λέγοντας……

Και όλοι μπορεί να έχουν δίκιο ή και άδικο ταυτόχρονα! Δύο πράγματα καθορίζουν την ποιότητα της ρίγανης:

1. Το υψόμετρο και οι εδαφοκλιματικές συνθήκες (σύσταση εδάφους, υγρασία, ηλιοφάνεια κα.).

Μεγάλο υψόμετρο και εδάφη ασβεστούχα, φτωχά, ξερικά, άγονα με πλούσια ηλιοφάνεια είναι βασικότατοι παράγοντες παραγωγής αρίστης ποιότητας ρίγανης. Μικρή μεν παραγωγή αλλά άριστο τελικό προϊόν.
Δηλ. στο ίδιο βουνό δεν έχουμε παντού την ίδια ποιότητα ρίγανης. Αποφεύγουμε π.χ. να μαζέψουμε ρίγανη από εύφορο έδαφος ή σκιερό, αντίθετα τρέχουμε σε σημεία με πολλές πέτρες, ξερικά και με ελάχιστη βλάστηση.

Αλλά τι είναι αυτό που βλέπουμε εμείς ως ποιότητα;
Είναι το ποσοστό αιθέριου ελαίου που περιέχει, το οριγανέλαιο (Ol. Origami) με την πολύ σημαντική βιολογική του δράση. Η ξηρή ρίγανη περιέχει 3-5% αιθέριο έλαιο. Αυτό το ποσοστό κατά περιοχές που υπάρχουν οι παραπάνω συνθήκες μπορεί να φτάσει και πάνω από 7% και αυτό συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Το οριγανέλαιο περιέχει διάφορες οργανικές ενώσεις, με κυριότερη τη θυμόλη και την καρβακόλη.

2. Ο τρόπος αποξήρανσης και η καθαρότητα της σαν τελικό προϊόν.

Αν θέλουμε να έχουμε ένα ζωντανό σκούρο πράσινο χρώμα στη ξηρή ρίγανη, μετά τη συλλογή, που γίνεται στο στάδιο της άνθησης, την καθαρίζουμε άμεσα, αφού την κάνουμε μικρά ματσάκια, τα κρεμάμε σε σκιερό μέρος να ξηραθεί.
Μετά την αποξήρανση γίνεται το τρίψιμο και το κοσκίνισμα, έτσι ώστε το τελικό προϊόν να είναι μόνο τριμμένη ρίγανη, πλούσια σε άρωμα και με πράσινο χρώμα.
Όταν έχουμε και τις 2 παραπάνω συνθήκες τότε μπορείτε να λέτε (όπως εγώ) ότι η ρίγανη μας είναι η καλύτερη του κόσμου!

-.-

Εδώ να σημειώσω, ότι αν ποτέ βρεθείτε σε κάποιο βουνό της Ελλάδας και θελήσετε να μαζέψετε κάποια βότανα , να το κάνετε με πολύ σεβασμό:

• Να μαζέψετε μόνο όσο σας χρειάζεται (ένα ή δυο ματσάκια) και ΠΡΟΣΟΧΗ ποτέ μα ποτέ μη ξεριζώνετε φυτά.
• Είναι εγκληματικό, γιατί οι πληθυσμοί αυτοί είναι αυτοφυείς και δεν αντικαθίστανται εύκολα.
• Άλλωστε, για να ξέρετε ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η συλλογή αυτοφυών φυτών σε βουνά χωρίς άδεια.
• (και αυτό κυρίως ισχύει – στα χαρτιά, βέβαια – για τους εμπόρους που έχουν καταρημάξει τα βότανα της Ελλάδας).