ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΕ 22 ΣΗΜΕΙΑ Ποιες αλλαγές ισχύουν στη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2009

Οικονομία
Ημερομηνία: 01/05/2010
[P]

Η ώρα της εφορίας για 4.000.000 μισθωτούς και συνταξιούχους πλησιάζει. Από τις 20 Μαΐου, μετά από παράταση δύο εβδομάδων, που έδωσε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών, αρχίζουν να εκπνέουν οι προθεσμίες για την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2010 από τους φορολογούμενους που κατά τη διάρκεια του 2009 απέκτησαν εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις.
Google Adsense Center

Του Γιώργου Παλαιτσάκη

Η “ΜτΚ” παρουσιάζει σήμερα έναν συνοπτικό οδηγό για τη σωστή συμπλήρωση των δηλώσεων, επισημαίνοντας τα ακόλουθα 22 σημεία της δήλωσης, τα οποία πρέπει να προσέξουν φέτος ιδιαίτερα οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι:

1. Στον πίνακα 1 της δήλωσης, που αποστέλλεται ταχυδρομικά, έχουν προεκτυπωθεί από το υπουργείο Οικονομικών τα στοιχεία του υπόχρεου και της συζύγου του. Σε περίπτωση που δεν έχουν προεκτυπωθεί τα στοιχεία της συζύγου πρέπει οπωσδήποτε να συμπληρωθούν από το φορολογούμενο. Το επώνυμο της συζύγου πρέπει να αναγράφεται όπως και στην ταυτότητα. Φέτος, για πρώτη φορά στον πίνακα 1, ο φορολογούμενος καλείται να αναγράψει και τον αριθμό επικοινωνίας του κινητού τηλεφώνου του. Η αναγραφή του αριθμού αυτού είναι προαιρετική. Επίσης, στον πίνακα 1 είναι για πρώτη φορά προεκτυπωμένα τα στοιχεία του δήμου στο δημοτολόγιο του οποίου ήταν εγγεγραμμένος ο φορολογούμενος την 31η Δεκεμβρίου 2009. Είναι ο δήμος από τον οποίο ο φορολογούμενος ζητά πιστοποιητικά και όχι ο δήμος κατοικίας. Αν ο δήμος που αναγράφεται είναι λάθος, ο φορολογούμενος πρέπει να τον διαγράψει και να συμπληρώσει δίπλα τον σωστό δήμο, με τη σημερινή του ονομασία, και όχι της πρώην κοινότητας. Αν ο φορολογούμενος δεν γνωρίζει τον δήμο στον οποίο είναι εγγεγραμμένος μπορεί να λάβει την πληροφορία αυτή στα ΚΕΠ ή μέσω διαδικτύου στη διεύθυνση www.ypes.gr ή καλώντας τον τηλεφωνικό αριθμό 1500.

2. Η διεύθυνση επαγγέλματος θα πρέπει να συμπληρώνεται μόνο από όσους αποκτούν εισόδημα και από επιχειρήσεις ή ελευθέρια επαγγέλματα, ενώ η διεύθυνση κατοικίας θα συμπληρώνεται υποχρεωτικά από όλους ανεξαιρέτως του φορολογούμενους.

3. Εάν ο φορολογούμενος είναι έγγαμος πρέπει να σημειώσει το "Χ" πάνω στη λέξη "ΕΓΓΑΜΟΣ" στον πίνακα 1 της δήλωσης.

4. Εάν ο φορολογούμενος ασκεί και ατομική εμπορική επιχείρηση σε οικισμό κάτω των 1.000 κατοίκων, ο οποίος δεν έχει χαρακτηρισθεί "τουριστικός", πρέπει να σημειώσει το γράμμα "Χ" πάνω στη λέξη “ΝΑΙ” που βρίσκεται δίπλα από τον κωδικό 017 του πίνακα 2. Ο λόγος είναι ότι για κάθε τέτοια μικρή επιχείρηση ισχύει αυξημένο αφορολόγητο όριο 12.000 ευρώ.

5. Στην περίπτωση υποχρέωσης υποβολής του εντύπου Ε9, δίπλα από τον κωδικό 617 του πίνακα 2 του εντύπου Ε1, ο φορολογούμενος πρέπει να σημειώσει το γράμμα "Χ" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ". Υποχρέωση να υποβάλει φέτος το έντυπο Ε9 έχει κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο:
- Εντός του 2009 απέκτησε εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα.
- Εντός του 2009 είχε οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητα τα ποία δήλωσε σε ένα ή περισσότερα από τα έντυπα Ε9 των ετών 2005-2009.
- Είχε, κατά τη διάρκεια του 2009, μεταβολές στην οικογενειακή του κατάσταση, όπως αυτή έχει απεικονισθεί στα έντυπα Ε9 των ετών 2005-2009.

6. Οι φορολογούμενοι που απέκτησαν το 2009 εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες οφείλουν να δηλώσουν στον πίνακα 4 της πρώτης σελίδας της φορολογικής δήλωσης τα καθαρά ποσά που έλαβαν, δηλαδή αυτά που προκύπτουν μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών από τα ακαθάριστα ποσά των αποδοχών τους. Στα ποσά που θα δηλώσουν πρέπει να περιλαμβάνονται και οι παρακρατηθέντες φόροι. Στους κωδικούς 301-302 του πίνακα 4 πρέπει να αναγραφούν τα καθαρά ποσά από μισθούς ή ημερομίσθια, στους κωδικούς 303-304 τα καθαρά ποσά των κύριων συντάξεων, ενώ στους κωδικούς 321-322 τα καθαρά ποσά από επικουρικές συντάξεις και μερίσματα από μετοχικά ταμεία.

7. Από τον πίνακα 4, στον οποίο δηλώνονται τα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, διαγράφηκαν οι κωδικοί 305-306, όπου οι φορολογούμενοι δήλωναν το καθαρό ποσό του ΕΚΑΣ που τυχόν είχαν λάβει. Αυτό έγινε επειδή το ΕΚΑΣ απαλλάσσεται από τη φορολογία εισοδήματος και θα δηλώνεται πλέον προαιρετικά και μόνο για να ληφθεί υπόψη στην κάλυψη τεκμηρίων. Οι κωδικοί 305-306 στους οποίους δηλώνεται το ΕΚΑΣ μεταφέρθηκαν στον πίνακα 6, στην τρίτη σελίδα της δήλωσης. Στους κωδικούς αυτούς το ΕΚΑΣ μπορεί πλέον να δηλωθεί ως εισόδημα απαλλασσόμενο από τον φόρο, ώστε να ληφθεί υπόψη για την κάλυψη τεκμηρίων.

8. Όποιος φορολογούμενος απέκτησε το 2009 εισόδημα από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση οικοδομών, όποιος παραχώρησε δωρεάν κάποια ιδιόκτητη κατοικία του καθώς και όποιος ιδιοχρησιμοποίησε οικοδομή ως επαγγελματική στέγη οφείλει να αναγράψει τα πραγματικά ή τεκμαρτά, κατά περίπτωση, εισοδήματα στους κωδικούς του πίνακα 4Ε. Πριν όμως συμπληρώσει του κωδικούς του πίνακα αυτού, πρέπει να συμπληρώσει το έντυπο Ε2 ("αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων από ακίνητα").

9. Στο πάνω μέρος του πίνακα 5, στην τρίτη σελίδα της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (του εντύπου Ε1), δηλώνονται τα στοιχεία για τις κατοικίες (ιδιόκτητες ή μισθωμένες) στις οποίες διαμένουν οι φορολογούμενοι. Μόνο όμως όσοι διαμένουν σε κύρια κατοικία άνω των 200 τ.μ. ή και σε δευτερεύουσες κατοικίες συνολικής έκτασης άνω των 150 τ.μ. υπάγονται στο τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο ισούται με το διπλάσιο του τεκμαρτού μισθώματος. Παρόλα αυτά, η λέξη “ΝΑΙ” κάτω από την ένδειξη “μισθωμένη κατοικία” πρέπει να διαγραμμίζεται οπωσδήποτε όταν μισθώνεται κύρια κατοικία ή δευτερεύουσα/ες κατοικία/ες, ανεξάρτητα από την επιφάνειά τους.

10. Οι διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης παραμένουν ίδιες με αυτές που εφαρμόσθηκαν πέρυσι και για τα ΙΧ αυτοκίνητα. Έτσι, εξακολουθούν να απαλλάσσονται από τα τεκμήρια διαβίωσης τα Ι.Χ. επιβατικά αυτοκίνητα και τα τζιπ τα οποία: α) έχουν αποκτηθεί μέχρι 31-12-1992, β) έχουν μέχρι 14 φορολογήσιμους ίππους και έχουν αποκτηθεί από 1-1-1993 έως 31-12-2003, γ) είναι άνω των 14 φορολογήσιμων ίππων, έχουν αποκτηθεί από 1-1-1993 μέχρι 31-12-1993, αλλά είχαν κατά το έτος πρώτης κυκλοφορίας τους εργοστασιακή τιμολογιακή αξία μέχρι 50.000 ευρώ, δ) αποκτήθηκαν από την 1η-1-2004 και μετά και η εργοστασιακή τιμολογιακή αξία του έτους πρώτης κυκλοφορίας δεν υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ.

11. Για τα ΙΧ αυτοκίνητα, τα οποία απαλλάσσονται από το τεκμήριο διαβίωσης, θα αναγράφονται κανονικά (στην ένδειξη 1γ του πίνακα 5) τα στοιχεία του ιδιοκτήτη, τα στοιχεία κυκλοφορίας καθώς και οι πληροφορίες για τους φορολογήσιμους ίππους, τους μήνες κυριότητας μέσα στο 2009, το ποσοστό συνιδιοκτησίας και το έτος πρώτης κυκλοφορίας. Το μόνο που δεν θα αναγράφεται θα είναι το ποσό του τεκμηρίου. Οι κωδικοί 851-856 δεν πρέπει, δηλαδή, να συμπληρώνονται.

12. Απαλλάσσεται από το τεκμήριο διαβίωσης σκάφους ο φορολογούμενος εφόσον έχει μόνο ένα σκάφος ολικού μήκους μέχρι 10 μέτρα χωρίς ναυτολογημένο πλήρωμα.

13. Εφόσον ο φορολογούμενος ή η σύζυγός του έχουν ένα σκάφος αναψυχής μήκους 10 μέτρων χωρίς ναυτολογημένο πλήρωμα, που απαλλάσσεται από το τεκμήριο διαβίωσης, θα πρέπει να δηλώσουν κανονικά (στην ένδειξη 1δ του πίνακα 5) το όνομα του σκάφους, τον αριθμό και το λιμάνι νηολογίου καθώς και τα λοιπά πληροφοριακά στοιχεία για το σκάφος, αλλά να μην αναγράψουν ποσό τεκμηρίου στους κωδικούς 713-714.

14. Στον πίνακα 7, στο κάτω μέρος της τρίτης σελίδας της φορολογικής δήλωσης, έχει τροποποιηθεί η ένδειξη στην παράγραφο 2 καθώς έχουν προστεθεί οι κωδικοί 043-044. Οι φορολογούμενοι καλούνται στην παράγραφο αυτή και στους νέους κωδικούς 043-044 να δηλώσουν ξεχωριστά, για στατιστικούς λόγους, τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης (πληρωμές για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις) που πραγματοποίησαν το 2009 στο εξωτερικό. Στους κωδικούς 051-052 πρέπει να δηλώσουν τα συνολικά έξοδα ιατρικής περίθαλψης. Τα ποσά αυτά αναγνωρίζονται φέτος, στο 100% της αξίας τους, για έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα.

15. Στον πίνακα 7, στο κάτω μέρος της τρίτης σελίδας της δήλωσης, έχει τροποποιηθεί η ένδειξη στην παράγραφο 3, καθώς έχουν προστεθεί οι νέοι κωδικοί 045-046. Οι φορολογούμενοι καλούνται στην παράγραφο αυτή και στους κωδικούς 045-046 να δηλώσουν ξεχωριστά, για στατιστικούς λόγους, τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης (πληρωμές για νοσηλεία και φαρμακευτική περίθαλψη σε νοσοκομεία) που πραγματοποίησαν το 2009 στο εξωτερικό. Στους κωδικούς 047-048 πρέπει να δηλώσουν τα συνολικά έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης. Το 20% των ποσών αυτών και μέχρι το όριο των 6.000 ευρώ αφαιρείται από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος.

16. Στην παράγραφο 4 του πίνακα 7, στην τρίτη σελίδα, έχει προστεθεί νέα ένδειξη για τη δαπάνη αμοιβής δικηγόρου. Δίπλα από την ένδειξη αυτή και στους κωδικούς 041-042 πρέπει να δηλωθούν τα έξοδα για αμοιβές δικηγόρων που καταβλήθηκαν το 2009, διότι πλέον τα ποσά αυτά αναγνωρίζονται στο 100% για έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα.

17. Τα ποσά των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο φορολογούμενος εντός του 2009, για να εξοφλήσει στεγαστικό δάνειο, το οποίο έλαβε από την 1η-1-2009 και μετά, εκπίπτουν σε ποσοστό 40% από τον φόρο που αναλογεί στο δηλούμενο εισόδημα. Οι τόκοι αυτοί πρέπει να αναγραφούν στην παράγραφο 9 και στους νέους κωδικούς 027-028 του πίνακα 7, στο πάνω μέρος της τέταρτης σελίδας της φορολογικής δήλωσης. Για τον υπολογισμό αυτής της έκπτωσης λαμβάνονται υπόψη οι τόκοι που αντιστοιχούν σε επιφάνεια κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. και στο τμήμα του δανείου μέχρι τις 350.000 ευρώ.

18. Αν μέσα στο 2009 ο φορολογούμενος κατέβαλε ενοίκιο κύριας κατοικίας ή ενοίκιο παιδιών που σπουδάζουν, αλλά δεν δικαιούται την έκπτωση που προβλέπει ο νόμος, το ποσό της δαπάνης πρέπει να το αναγράψει στους κωδικούς 419-420 του πίνακα 6.

19. Αν στην ένδειξη 10 του πίνακα 7 της φορολογικής δήλωσης ο φορολογούμενος αναγράψει ότι φιλοξενείται, πρέπει να σημειώσει το ονοματεπώνυμο του προσώπου που τον φιλοξενεί, καθώς και τον ΑΦΜ του, ακριβώς κάτω από το ονοματεπώνυμο και όχι στους κωδικούς 801-803.

20. Το 20% της δαπάνης που κατέβαλε ο φορολογούμενος το 2006 για την αγορά μεριδίων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού εκπίπτει μέχρι ποσού 3.000 ευρώ από το εισόδημά του εφόσον διακράτησε τα μερίδια μέχρι 31-12-2009. Το συνολικό ποσό αυτής της δαπάνης, αφού μειωθεί στο 20% και περιορισθεί μέχρι το όριο των 3.000 ευρώ, πρέπει να δηλωθεί στην παράγραφο 16 και στους κωδικούς 067-068 του πίνακα 7 της φορολογικής δήλωσης.

21. Ο υπολογισμός του φόρου για τα εισοδήματα του 2009 θα γίνει με βάση φορολογικές κλίμακες, στις οποίες τα αφορολόγητα όρια διαφοροποιούνται ανάλογα με το εάν στα δηλούμενα εισοδήματα περιλαμβάνονται ή όχι μισθοί ή συντάξεις καθώς επίσης και ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων που βαρύνουν το φορολογούμενο. Τα βασικά αφορολόγητα όρια που θα ισχύσουν φέτος κατά την εκκαθάριση του φόρου για τα εισοδήματα του 2009 ανέρχονται σε 12.000 ευρώ για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους και σε 10.500 ευρώ για τους λοιπούς φορολογούμενους. Εάν ένας φορολογούμενος έχει εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις, τα οποία όμως δεν υπερβαίνουν το 50% του συνολικού ποσού των εισοδημάτων του, τότε θα φορολογηθεί το βασικό αφορολόγητο των 10.500 ευρώ. Το βασικό αφορολόγητο, σε κάθε περίπτωση, προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ εάν ο φορολογούμενος έχει ένα τέκνο που τον βαρύνει, κατά 2.000 ευρώ εάν έχει δύο τέκνα που τον βαρύνουν και κατά 10.000 ευρώ εάν έχει τρία τέκνα που τον βαρύνουν. Για κάθε τέκνo πάνω από τα τρία, το αφορολόγητο όριο που ισχύει για φορολογούμενο με τρία τέκνα προσαυξάνεται επιπλέον κατά 1.000 ευρώ. Στις κλίμακες υπολογισμού του φόρου για τα εισοδήματα του 2009, ο συντελεστής φόρου για το κλιμάκιο εισοδήματος από τα 12.000 έως τα 30.000 ευρώ μειώνεται από 27% σε 25%, ενώ ο συντελεστής φόρου για το κλιμάκιο εισοδήματος από τα 30.001 έως τα 75.000 ευρώ μειώνεται από 37% σε 35%.

22. Τα στοιχεία για τα προστατευόμενα τέκνα, τα οποία προσαυξάνουν το αφορολόγητο όριο, δηλώνονται στον πίνακα 9 (παράγραφος 1) της 4ης σελίδας του Ε1, ενώ ο αριθμός τους στον πίνακα 3 της 1ης σελίδας.