Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008

Τρίτη ηλικία: Η άσκηση αναζωογονεί τους μυς

-
Mελέτες πάνω στη σύσταση σώματος των ηλικιωμένων αναφέρουν ότι παρατηρείται απώλεια της μυϊκής μάζας με την αύξηση της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι από την ηλικία των 20 μέχρι των 70 ετών η απώλεια μυϊκού ιστού φτάνει στο 20-30%. Ο γενικός όρος \'σαρκοπενία\' χρησιμοποιείται για την απόδοση της απώλειας της μυϊκής μάζας και εκτός αυτής περιλαμβάνει μια σειρά από φαινόμενα, τα οποία έχουν επιπτώσεις τόσο στη λειτουργική κατάσταση του οργανισμού, όσο και στην ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων.
Η σαρκοπενία σχετίζεται με μειωμένη μυϊκή δύναμη, συσταλτικότητα, αιμάτωση και αγγείωση, καθώς και μειωμένη ικανότητα μεταβολισμού των ενεργειακών υποστρωμάτων και γρήγορο κάματο. Στις επιπτώσεις της περιλαμβάνονται η μειωμένη ικανότητα κίνησης, η μειωμένη ικανότητα προσαρμογής σε καταστάσεις στρες που προκαλούνται από ασθένειες και γενικότερα τα αυξημένα επίπεδα νοσηρότητας. Επίσης η σαρκοπενία σχετίζεται με αυξημένη απώλεια οστικής μάζας και αυξημένη συχνότητα πτώσεων εξαιτίας της μειωμένης μυϊκής δύναμης και ισορροπίας. Η οστεοπόρωση και η αυξημένη τάση για πτώσεις εξαιτίας της μειωμένης αίσθησης της ισορροπίας αποτελούν δύο από τους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση οστεοπορωτικών καταγμάτων στους ηλικιωμένους (ιδιαίτερα στις γυναίκες).
Αν και δεν έχουν διαλευκανθεί ακόμα πλήρως οι αιτίες πρόκλησης της σαρκοπενίας, θεωρείται ότι η απώλεια του μυϊκού ιστού είναι το αποτέλεσμα των μεταβολών πολλών λειτουργικών μηχανισμών. Αλλαγές στο ορμονικό προφίλ όπως, για παράδειγμα, η μείωση των επιπέδων της αυξητικής ορμόνης, η μη-φυσιολογική ενζυμική δραστηριότητα, οι αλλαγές στη διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης και γενικότερα του μεταβολισμού των πρωτεϊνών, το αυξημένο οξειδωτικό στρες εξαιτίας της ανεπαρκούς αντιοξειδωτικής άμυνας του οργανισμού που μπορεί να προκαλέσει βλάβες των μυϊκών κυττάρων, είναι ορισμένες από τις μεταβολές που θεωρούνται \'υπεύθυνες\' για την εμφάνιση της σαρκοπενίας. Η εμφάνισή της όμως μπορεί να αποδοθεί και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως στην ανεπαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή, αλλά και στη μειωμένη φυσική δραστηριότητα που παρατηρείται συχνά στους ηλικιωμένους.

Ήπια και συστηματική άσκηση
Η άσκηση όχι μόνο δυναμώνει τους μυς αλλά και απομακρύνει τη γήρανσή τους. Έρευνα που έγινε σε ανθρώπους άνω των 65 ετών έδειξε ότι η άσκηση με βαράκια, αντιστρέφει τα σημάδια γήρανσης στους μυς.
Η ανάλυση των ιστών των μυών έδειξε ότι τα κύτταρα στους μυς, μετά την άσκηση, έγιναν το ίδιο ενεργά με αυτά ενός ανθρώπου είκοσι ετών. Οι Καναδοί ερευνητές της μελέτης, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό PLoS One, αποκάλυψε τα οφέλη του να παραμένει κανείς ενεργός.
Στη συγκεκριμένη έρευνα, περίπου 25 υγιείς ενήλικες, άνω των 65 ετών, ασκήθηκαν δυο μέρες την εβδομάδα, για μια ώρα και για διάστημα έξι μηνών.
Τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με αυτά ανθρώπων ηλικίας 20 έως 35 ετών. Πριν από την έναρξη του προγράμματος γυμναστικής, οι ηλικιωμένοι ήταν κατά 59% πιο αδύναμοι από τους νεότερους. Ωστόσο, μετά το πρόγραμμα άσκησης το ποσοστό βελτιώθηκε, φθάνοντας στο 38%.
Οι ερευνητές πήραν επίσης δείγματα ιστού για να εξετάσουν τις αλλαγές στα μιτοχόνδρια, που βρίσκονται σε κάθε κύτταρο και δημιουργούν ενέργεια.
Τα αποτελέσματα έρχονται να υπογραμμίσουν τη σημασία της γυμναστικής, όχι μόνο σα μέσο για τη βελτίωση της υγείας, αλλά και για την αντίσταση κατά της διαδικασίας γήρανσης.
Τέσσερις μήνες μετά, οι συμμετέχοντες στην έρευνα δεν ακολουθούσαν κάποιο πρόγραμμα σε γυμναστήριο αλλά έκαναν ελαφρές ασκήσεις στο σπίτι. Παρέμεναν το ίδιο δυνατοί και είχαν την ίδια μυϊκή μάζα.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η γονιδιακή έκφραση μειώνεται με το πέρασμα των ετών. Ωστόσο η άσκηση φάνηκε να αντιστρέφει τη γονιδιακή έκφραση σε παρόμοια επίπεδα με αυτά των νέων.
Η έρευνα έδειξε ότι δεν είναι ποτέ αργά να αρχίσει κάποιος γυμναστική
Η Καθηγήτρια Marion McMurdo του University of Dundee, δήλωσε ότι υπάρχει μείωση στη δύναμη των ιστών των μυών που σχετίζεται με τo πέρασμα των χρόνων και αρχίζει από την ηλικία των 35 ετών.
Το ενθαρρυντικό στοιχείο, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι ότι η άσκηση δεν χρειάζεται να είναι έντονη. Ακόμα και άνθρωποι 90 ετών μπορούν να επανακτήσουν χαμένο μυϊκό ιστό και μυϊκή δύναμη με μέτρια άσκηση.

Η κατάλληλη άσκηση στην τρίτη ηλικία
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο η πολιτεία προσανατολίζεται στην παροχή υπηρεσιών γυμναστικής σε ομάδες πληθυσμού οι οποίες αν και τις έχουν ιδιαίτερη ανάγκη δεν γνώριζαν τον τρόπο ή δεν είχαν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από αυτές. Μια από τις ομάδες που ανταποκρίνεται ιδιαίτερα είναι αυτή των ηλικιωμένων. Μάλιστα υπάρχουν άνθρωποι που ενώ δεν υπήρξαν αθλητές σε νεαρή ηλικία, άρχισαν να γυμνάζονται αργότερα κάνοντας την άσκηση τρόπο ζωής. Υπάρχουν πολλοί άλλοι όμως, οι οποίοι πραγματικά το χρειάζονται αλλά για διάφορους λόγους δεν το αποφασίζουν.
Με το πέρασμα των ετών και τη μετάβαση σε ένα νέο τρόπο ζωής, που τις περισσότερες φορές σηματοδοτείται από το τέλος της εργασίας δύο είναι τα σημαντικότερα είδη προβλημάτων που προκύπτουν για τα άτομα αυτά. Προβλήματα που οφείλονται στην αδυναμία του σώματος, στην εξασθένιση της μνήμης, στην ελάττωση όρασης, όσφρησης και ακοής, αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης που οφείλονται στη μοναξιά και την ανασφάλεια.
Πριν μιλήσουμε για οτιδήποτε άλλο θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο πρώτος και σημαντικότερος σκοπός της άσκησης στην τρίτη ηλικία είναι διατήρηση σε καλή κατάσταση των κινητικών, οπτικών και ακουστικών λειτουργιών για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εκτός αυτού όμως, στόχος της άσκησης πρέπει να είναι η καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων και κατά συνέπεια η βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: