ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΗ ΣΤΡΟΦΙΓΓΑ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΜΟ

Στοπ για 7 στα δέκα δάνεια

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΦΑΝΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 23 Αυγούστου 2008

Απότομο φρένο στις χορηγήσεις δανείων- στεγαστικών και καταναλωτικών - βάζουν οι τράπεζες, στεγνώνοντας την αγορά από μετρητό και προκαλώντας «έμφραγμα» σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Έναν χρόνο πριν, για κάθε 10 αιτήσεις δανείων- καταναλωτικών και στεγαστικών-

Το απότομο φρένο στα δάνεια εκτιμάται ότι είχε άμεσο αντίκτυπο στις καλοκαιρινές εκπτώσεις καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία κατά μέσο όρο οι πωλήσεις κυμαίνονται σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα από πέρυσι

οι τράπεζες εκταμίευαν τελικά τις πέντε. Φέτος όμως, όπως παραδέχεται κορυφαίος τραπεζίτης, μόνο τρεις περνούν από το ταμείο, αφού για τον έναν ή τον άλλον λόγο οι υπόλοιπες αιτήσεις «κόβονται» στην πορεία.

Απροθυμία
Η άνοδος στο κόστος του χρήματος, ο φόβος των επισφαλειών, το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, αλλά και σε αρκετές περιπτώσεις η απροθυμία των ίδιων των δανειοληπτών να πληρώσουν «χρυσές» τις μηνιαίες δόσεις τους, έχει προκαλέσει κατακόρυφη πτώση στις χορηγήσεις.

Πρόκειται για πρωτοφανή πτώση που δείχνει ανάγλυφα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι ίδιες οι τράπεζες, απειλώντας με απότομο φρένο την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, πάγωμα στην κατανάλωση, αλλά και έκρηξη των επισφαλειών, αφού η διέξοδος της αναχρηματοδότησης είναι πλέον κλειστή για χιλιάδες δανειολήπτες.

Απούλητα διαμερίσματα
Την ίδια στιγμή, η έλλειψη ρευστού έχει άμεση επίδραση και στην αγορά. Από τη μια τα απούλητα διαμερίσματα έχουν πολλαπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες, άμεση συνέπεια της κάμψης στις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων. Και από την άλλη, ο εμπορικός κόσμος κάνει λόγο για μια από τις πιο δύσκολες χρονιές των τελευταίων δεκαετιών. Το απότομο φρένο στα δάνεια εκτιμάται ότι είχε άμεσο αντίκτυπο στις καλοκαιρινές εκπτώσεις καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία κατά μέσο όρο οι πωλήσεις κυμαίνονται σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα από πέρυσι.


Και οι συνέπειες

Η αλλαγή πλεύσης από τις τράπεζες έχει άμεσες συνέπειες σε ολόκληρη την οικονομία, καθώς το «ζεστό» χρήμα με το οποίο τροφοδοτούσαν την αγορά είχε συνεισφέρει σημαντικά στην αύξηση της ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια. Όπως αναφέρουν οικονομικοί αναλυτές, από το 2005 και μετά περίπου 2% της ετήσιας αύξησης του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος προερχόταν από δανεικά χρήματα και πλέον, με τα νέα δεδομένα, η βουτιά στην ανάπτυξη θεωρείται μάλλον δεδομένη.

Ήδη- όπως προκύπτει από τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας- η οικοδομική δραστηριότητα έχει μειωθεί κατά 15% (στον αριθμό των αδειών που εκδίδονται) ενώ δεκάδες χιλιάδες νεόδμητα διαμερίσματα μένουν «στο ράφι» καθώς δεν βρίσκονται αγοραστές με τα απαραίτητα χρήματα.

Το φρένο στις χορηγήσεις αυξάνει παράλληλα τον κίνδυνο υπερχρέωσης των νοικοκυριών, καθώς η αναχρηματοδότηση των οφειλών με ταυτόχρονη μείωση των δόσεων αποτελούσε βαλβίδα εκτόνωσης για πολλούς από τους 200.000 δανειολήπτες που βρίσκονται στο «κόκκινο» και είτε δυσκολεύονται είτε αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Όσο αυτοί βρίσκονται αντιμέτωποι με κλειστές πόρτες τόσο αυξάνει ο κίνδυνος να μην ανταποκριθούν καν στις υποχρεώσεις τους.


Οι λόγοι για τη μείωση των εγκρίσεων δανείων

Η κατακόρυφη πτώση στις εγκρίσεις νέων δανείων οφείλεται σε μια σειρά από λόγους, διαφορετικούς, για τη στεγαστική και για την καταναλωτική πίστη.

Στην πρώτη περίπτωση, στους λόγους περιλαμβάνονται η εκτίναξη των τιμών στις κατοικίες, το υψηλό κόστος του δανεισμού που εκτινάσσει στα ύψη τις μηνιαίες δόσεις, η απροθυμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν το 100% της αξίας του ακινήτου, αλλά και τα «κρυφά καπέλα» που επιβάλλουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ανεβάζοντας το τελικό κόστος εξυπηρέτησης.

Σήμερα, ελάχιστα είναι τα νεόδμητα διαμερίσματα που καλύπτουν τις στεγαστικές ανάγκες μια τριμελούς οικογένειας και τα οποία πωλούνται σε τιμές κάτω από 250.000 ευρώ. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων του ευρώ στο 4,25% και του διατραπεζικού επιτοκίου Εuribor κοντά στο 5%- αλλά και επιπλέον χαράτσια όπως οι φουσκωμένες ασφαλιστικές εισφορέςμεταφράζεται σε μηνιαίες δόσεις που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ, ακόμα και για διάστημα δανεισμού που ξεπερνά τα 30 χρόνια. Ποσό που σε πάρα πολλές περιπτώσεις ξεπερνά το 40% των καθαρών αποδοχών των δανειοληπτών, ποσοστό που αποτελεί το όριο για τη χορήγηση του δανείου. Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις που οι τράπεζες είναι διατεθειμένες να εγκρίνουν το ποσό, πολλοί είναι οι δανειολήπτες που πλέον κάνουν πίσω, διαπιστώνοντας ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο κόστος, ειδικά με δεδομένο ότι μέσα στους επόμενους μήνες δεν αποκλείονται και νέες αυξήσεις στα επιτόκια.

Πλαφόν στο 70%
Την ίδια στιγμή, φρένο στην εκταμίευση των στεγαστικών δανείων βάζει η απόφαση των τραπεζών να μη χρηματοδοτούν όλη την εμπορική αξία του ακινήτου, αλλά να βάζουν πλαφόν στο 70% με 80%. Προκειμένου δηλαδή τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να εξασφαλιστούν έναντι πιθανών επισφαλειών, αλλά και για να βελτιώσουν την ποιότητα των χαρτοφυλακίων τους, βάζουν τους πελάτες «συνέταιρους στο ρίσκο», ζητώντας τους να χρηματοδοτήσουν ένα σημαντικό κομμάτι του δανείου. Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, πλέον οι περιπτώσεις χρηματοδότησης του 100% της αξίας του ακινήτου σπανίζουν, όταν μέχρι πριν από δύο χρόνια τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έδιναν ακόμα και περισσότερα χρήματα από το τελικό κόστος της αγοράς. Έτσι, αρκετοί είναι οι δανειολήπτες που, ενώ έχουν κάνει αίτηση για μεγαλύτερο ποσό, τελικά υπαναχωρούν, καθώς οι τράπεζες τελικά εγκρίνουν πολύ λιγότερα χρήματα.

Η καταναλωτική πίστη
Όσο για την καταναλωτική πίστη, οι τράπεζες έχουν γίνει πλέον πολύ πιο αυστηρές στη χορήγηση μεγάλων ποσών (πάνω από 5.000 ευρώ), ειδικά αν πρόκειται για περιπτώσεις αναχρηματοδότησης. Παράλληλα, ζητούν ολοένα και περισσότερες εγγυήσεις από τους πελάτες τους και σε περιπτώσεις μεταφοράς οφειλών που ξεπερνούν τα 15.000 ή τα 20.000 ευρώ εγκρίνουν το δάνειο μονάχα αν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να προσημειώσουν. Έτσι, χιλιάδες δανειολήπτες που κάνουν αίτηση για να αναχρηματοδοτήσουν τα χρέη τους εισπράττουν αρνητική απάντηση, καθώς δεν πληρούν τα νέα, αυστηρότερα κριτήρια που επιβάλλονται.