Η περιπέτεια της επιχείρησης

Του Π. ΛΙΑΡΓΚΟΒΑ

Πριν από λίγες ημέρες εμφανίστηκε στο γραφείο μου ένας γνωστός μου που θέλησε να γίνει επιχειρηματίας μέσω της σύστασης και λειτουργίας μίας ανώνυμης εταιρείας. Αφού μου διηγήθηκε με πίκρα την ταλαίπωρη ιστορία του, προσπάθησα να σκύψω πάνω στο πρόβλημα και να δω από κοντά τι ακριβώς συμβαίνει και αποθαρρύνεται η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας. Ετσι διαπίστωσα τα εξής:

1. Γύρω από την ανώνυμη εταιρεία αναπτύσσεται ένα πλέγμα επαγγελματικών δραστηριοτήτων, οι οποίες σε κάποιο βαθμό μοιάζουν να παρασιτούν σε βάρος της ανώνυμης εταιρείας

2. Για τη λειτουργία της ανώνυμης εταιρείας επιβάλλεται η συν-λειτουργία και η συνύπαρξη μίας σειράς άλλων επαγγελμάτων στον τομέα παροχής υπηρεσιών, των οποίων η λειτουργία σε σύγκριση με την ανώνυμη εταιρεία μοιάζει να προστατεύεται από την πολιτεία, αφού η εταιρεία δεν μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω αδειοδοτήσεις και υποδομές, αν δεν έχει καταβάλει έξοδα δικηγόρων για παραστάσεις, μηχανικών για αδειοδοτήσεις κ.λπ., για τα οποία, όμως, έξοδα δεν αφήνεται στην επιχείρηση καμία δυνατότητα διαπραγμάτευσης και λειτουργίας των κανόνων της ελεύθερης αγοράς, αφού οι συγκεκριμένες αμοιβές και κατ’ επέκταση δαπάνες για την εταιρεία, προβλέπονται από νομοθεσία και είναι αδιαπραγμάτευτες. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι ενώ συστήνουμε μία εταιρεία, της οποίας οι προδιαγραφές την προορίζουν να λειτουργήσει στην ελεύθερη αγορά, η ίδια η πολιτεία της επιβάλλει εξ αρχής λειτουργικά κόστη, τα οποία στη διαδικασία τη ελεύθερης αγοράς θα ήταν πολύ μικρότερα.

3. Ο επιχειρηματίας που θα αποφασίσει να δημιουργήσει μία ανώνυμη εταιρεία, είτε θα εμπλακεί σε μία απίστευτη ταλαιπωρία και σε ατελείωτες διαδρομές ανάμεσα στις δημόσιες υπηρεσίες, είτε θα πληρώσει μεγάλα κόστη σε συνεργάτες που θα προσλάβει επί τούτου. Οπως και να έχει όμως, ο επιχειρηματίας οφείλει να γνωρίζει τις διαδικασίες προκειμένου να μπορεί και να τις ελέγχει, ή τουλάχιστον να ελέγχει τους συνεργάτες του. Γι’ αυτό, είτε το θέλει είτε όχι θα μετατραπεί σε γραφειοκράτη - επιχειρηματία, ιδιότητα που δεν συμβιβάζεται σε καμία περίπτωση με τον δημιουργικό χαρακτήρα της επιχειρηματικότητας και που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αρνητική ψυχολογία του επενδυτή.

4. Ολη αυτή η κατάσταση οδηγεί τελικά τον επιχειρηματία να γίνει καλός γραφειοκράτης, να επιδιώξει την ανάπτυξη άλλου είδους σχέσεων με τις δημόσιες υπηρεσίες, οι οποίες προάγουν τη διαφθορά, την αναξιοπιστία, την κατάργηση κάθε ιεραρχικής ή αξιολογικής έκφρασης των δημοσίων υπηρεσιών και καθιστούν τον επιχειρηματία ένοχο μέχρις αποδείξεως του εναντίου, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη σχέσεων καχυποψίας μεταξύ δημόσιου τομέα και επιχειρήσεων.

5. Μία χώρα που επιδιώκει την διαμόρφωση συνθηκών ισονομίας και ισοπολιτείας, που επιθυμεί να διευκολύνει την ζωή και το έργο των πολιτών της, που ενδιαφέρεται για μία ανθρωποκεντρική ανάπτυξη, δεν είναι δυνατόν να επιτρέπει την αναπαραγωγή αυτού του συστήματος σύστασης και αδειοδότησης της πιο σοβαρής μορφής εταιρικής σχέσης στην οικονομική και αναπτυξιακής της δράση, που είναι η ανώνυμη εταιρεία. Εξ άλλου το γεγονός ότι το νομικό πλαίσιο έχει συσταθεί το 1920 και συνεχίζει να ισχύει σήμερα στις βασικές του αρχές, με μερικές διαφοροποιήσεις προσαρμογής στα νεότερα δεδομένα, (χωρίς όμως να λαμβάνει υπόψη του τις ευκαιρίες που προσφέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας προς την κατεύθυνση της απλοποίησης των διαδικασιών με ταυτόχρονη διατήρηση των ελέγχων και της αυστηρότητας του πλαισίου) αναδεικνύει την αναγκαιότητα μίας σύγχρονης προσέγγισης και αναθεώρησης του νομικού πλαισίου για τη βελτίωση, απλούστευση των διαδικασιών και τη μείωση των άσκοπων επιβαρύνσεων των επιχειρηματιών και των ανωνύμων εταιρειών.

Συμπερασματικά, η πολυπλοκότητα του συστήματος για τη δημιουργία και λειτουργία μίας ανώνυμης εταιρείας, μάλλον ως αντικίνητρο για την επιλογή αυτής της νομικής υπόστασης εκ μέρους των επιχειρηματιών μπορεί να εκληφθεί, παρά ως κίνητρο. Παρόλα αυτά όμως, το γεγονός ότι η ανώνυμη εταιρεία αποτελεί, λόγω ακριβώς του σύνθετου και αποτελεσματικά ελεγχόμενου χαρακτήρα της, την πλέον αξιόπιστη μορφή νομικής υπόστασης της επιχειρηματικότητας, αποτελεί για τον σοβαρό επιχειρηματία την πρώτη επιλογή. Και βεβαίως από την στιγμή που αποφασίζει να δημιουργήσει μία ανώνυμη εταιρεία, αρχίζει και η εμπλοκή του με τον δημόσιο τομέα, η οποία, αν η επιχείρηση δεν διαθέτει εξ αρχής έμπειρους περί τα διοικητικά τεχνοκράτες, μπορεί να αποβεί «διελκυνστίδα» για τον επιχειρηματία και «μπούμερανγκ» για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.


Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι αναπληρωτής καθηγητής, πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
email: liargova@uop.gr
Κέρδος 3/7/2008 07:15